محمدرضا رفیع - دانشجوی دکتری، گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
امیرحسین خوش گفتارمنش - استاد، گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
حسین شریعتمداری - استاد، گروه خاک شناسی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان
عبدالستار دارابی - استادیار، بخش تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان خوزستان، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اهواز، ایران

الگوی تجمع ماده خشک و سرعت رشد محصول از ویژگی­های مهم موثر بر تولید بهینه محصول هستند. تغذیه گیاهتاثیر قابل ملاحظه­ای بر الگوی رشد گیاه دارد. در این پژوهش، تاثیر برگ­پاشی روی (Zn) از منابع سولفات روی و کمپلکس­های سنتزیمتیونین-روی و لیزین-روی بر الگوی تجمع ماده خشک، سرعت رشد محصول و برخی دیگر از شاخص­های رشد پیاز (Allium cepa L.) پریماورا بررسی شد. برگ­پاشی روی (با غلظت ۵ در هزار) در دو نوبت، اوایل دوره رشد سریع گیاه (در مرحله رشد پهنک) و اوایل دوره تشکیل سوخ انجام گرفت. نتایج نشان داد که مرحله رشد کند تا ۱۲۸ روز بعد از جوانه­زنی ادامه داشت و سپس مرحله رشد سریع برگ آغاز شد. بیشترین شاخص سطح برگ (۴۴/۳)، سرعت رشد سوخ (۳۰/۳۱ گرم در متر مربع در روز)، سرعت رشد محصول (۷۰/۴۰ گرم در متر مربع در روز)، سرعت نسبی گیاه (۰۹۶۶/۰ گرم در گرم در روز) و زیست­توده کل با برگ­پاشی لیزین-روی حاصل شد. به همین دلیل بیشینه زیست­توده کل (۸۷/۱۴ کیلوگرم در مترمربع)مربوط به این تیمار بود. برگ­پاشیروی تاثیر معنی­داری بر زمان تشکیل سوخ نداشت. مقایسه الگوی تجمع ماده خشک در بین تیمارهای مختلف نشان داد که برگ­پاشی آمینوکلات لیزین-روی باعث افزایش معنی­دار وزن خشک گیاه (۳۳ درصد در مقایسه با شاهد) شد و این روند تا انتهای فصل رشد نیز ادامه داشت. براساس نتایج بدست آمده، برگ­پاشی لیزین-روی بر الگوی رشد گیاه تاثیر داشته و با بهبود شاخص­های تجمع ماده خشک، شاخص سطح برگ، سرعت رشد سوخ و سرعت رشد محصول، سبب تولید بیشترین زیست­توده کل در بین تیمارهای مورد آزمایش شد. برگ­پاشی آمینوکلات متیونین-روی نیز باعث افزایش معنی­دار زیست توده کل و کیفیت سوخ شد در حالی­که برگ­پاشی سولفات روی فقط سبب افزایش معنی­دار غلظت روی در سوخ پیاز گردید. با توجه به نتایج این پژوهش، برگ­پاشی با آمینوکلات لیزین-روی برای بهبود عملکرد و کیفیت پیاز در خاک­های آهکی دارای کمبود روی توصیه می­شود.

آنالیز رشد, روی, آمینوکلات روی, سولفات روی