کامران میرزاشاهی - استادیار پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد- دزفول. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
علی رضا پاک نژاد - مربی پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد- دزفول. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی
شهرام امیدواری - استادیار پژوهش مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی لرستان. سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی

مشکلات زیست محیطی و عدم پایداری تولیدات کشاورزی، باعث شده است که آن دسته از عملیات زراعی مانند تعیین محصول مناسب پیش کاشت، مدیریت استفاده از بقایای گیاهی و استفاده بهینه از کودهای شیمیایی بخصوص نیتروژن مورد توجه خاصی قرار گیرند. بنا براین، به منظور بررسی تاثیرتناوب و  مدیریت بقایای گیاهی بر میزان نیتروژن مصرفی در کشت ذرت دانه ای (Zea mays L.) رقم سینگل کراس ۷۰۴ و برخی خصوصیات شیمیایی خاک، این آزمایش در سال های ۹۱-۱۳۸۷ در مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی صفی آباد دزفول انجام شد. دو سطح تناوب (کلزا- ذرت و گندم- ذرت) به عنوان کرت های اصلی و چهار میزان نیتروژن خالص (صفر، ۱۰۰ ،۲۰۰ و ۳۰۰ کیلوگرم در هکتار) و دو سطح مدیریت بقایا ( حفظ کامل بقایا و جمع آوری کامل بقایا) به عنوان کرت های فرعی به صورت یک آزمایش اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در سه تکرار مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که اثر اصلی تناوب بر عملکرد دانه و سایر صفات مورد بررسی غیر معنی دار بود. اثر اصلی نیتروژن بر عملکرد های دانه و بیولوژیک ذرت، وزن هزار دانه، پروتئین دانه، کارایی استفاده نیتروژن و میزان کربن آلی و فسفر و پتاسیم قابل جذب خاک پس از برداشت ذرت معنی داری گردید، به طوری که با مصرف نیتروژن شاخص های پیش گفته به جز کارایی استفاده نیتروژن، افزایش یافت. تیمار رفتار با بقایای گیاهی بر صفات مزبور به جز درصد پروتئین دانه و کارایی استفاده نیتروژن تاثیر معنی داری داشت. اثر نیتروژن و مدیریت بقایا بر کربن آلی خاک معنی دار گردید. با افزایش مصرف نیتروژن و در تیمار حفظ بقایا در مقایسه با تیمار برداشت بقایا، کربن آلی خاک افزایش یافت. در مجموع، بالاترین عملکرد های دانه (۷۷۲۴ کیلوگرم در هکتار) و بیولوژیک (۱۴۲۷۳کیلوگرم در هکتار) از تیمار حفظ بقایای گیاهی همراه با مصرف ۲۰۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار بدست آمد. بنابراین، با توجه به شرایط اجرای این آزمایش، مصرف ۲۰۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار همراه با حفظ بقایا برای تولید ذرت در این منطقه توصیه می گردد.

کشاورزی پایدار, کربن آلی و محصول پیش کاشت