کامران میرزاشاهی - مربی پژوهش مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد، دزفول

کلزا از جمله گیاهان زراعی محسوب می­گردد که در طول دوره رشد به مقادیر زیادی نیتروژن نیاز دارد. افزایش کارایی این عنصر علاوه بر افزایش سود اقتصادی، موجب کاهش آلودگی محیط زیست نیز می­شود. لذا به منظور بررسی تاثیرکاربرد نیتروژن، گوگرد، روی و بور بر عملکرد و اجزاء عملکردکلزا Brassica  napus L.) ) رقم PF و شاخص­های کارایی نیتروژن، این آزمایش طی دو سال زراعی (۱۳۹۰- ۱۳۸۹ ) به صورت فاکتوریل در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی صفی آباد- دزفول اجراء گردید. تیمارها شامل نیتروژن در سه سطح (صفر، مصرف نیتروژن بر اساس پتانسیل تولید مزرعه و۳۰% کمتر از مقدار اولیه) و گوگرد، روی و بور در هشت سطح (بدون مصرف گوگرد، روی بور، مصرف گوگرد، مصرف روی، مصرف بور، مصرف گوگرد + روی، مصرف گوگرد + بور، مصرف روی + بور و مصرف گوگرد+ روی + بور) بودند. اثر اصلی نیتروژن بر عملکردهای دانه و روغن، اجزاء عملکرد، شاخص­های کارایی نیتروژن و نیترات باقیمانده خاک معنی­دار بود. بالاترین عملکرد دانه(۱/۳ تن در هکتار) از مصرف نیتروژن به میزان ۳۰ % کمتر از مقدار اولیه (۱۳۶ کیلوگرم نیتروژن در هکتار) بدست آمد. اثر اصلی سطوح گوگرد، روی و بور بر صفات مورد بررسی بجز تعداد دانه در غلاف و کارایی استفاده نیتروژن معنی­دار گردید، به نحوی که بالاترین عملکرد دانه (۷/۲ تن در هکتار) از مصرف توام گوگرد، روی و بور حاصل شد. با افزایش مصرف نیتروژن و نیز با مصرف گوگرد، روی و بور شاخص­های کارایی نیتروژن به ترتیب کاهش و افزایش داشت. با عنایت به نتایج بدست آمده، مصرف نیتروژن (۳۰ % کمتر از مقدار اولیه) و گوگرد+ روی + بور برای کلزا در این منطقه قابل توصیه می­باشد.

شاخص های کارایی نیتروژن, عملکرد دانه, عناصر کم مصرف, کلزا