تاثیر مقادیر مختلف نیتروژن بر رشد و عملکرد دو رقم کلزا در دو خاک شور

در استان قم سطحی معادل ۲۰۰۰ هکتار به کاشت کلزا اختصاص یافته که بیش از نیمی از این اراضی به درجات مختلفی از مشکل شوری منابع آب و خاک رنج می­برند. نیتروژن یکی از مهمترین عناصر ضروری کلزا به ویژه در شرایط شور می باشد. اطلاعات دقیق در خصوص تغذیه­ی نیتروژنی کلزا در شرایط شور وجود ندارد. به منظور بررسی اثر مقادیر مختلف نیتروژن بر رشد و عملکرد دو رقم کلزا در شرایط شوری مختلف آب آبیاری و خاک، در سال زراعی ۸۶-۱۳۸۵ دو آزمایش مزرعه­ای در دو نقطه از بخش قمرود استان قم اجرا گردید. شوری آب آبیاری و خاک سطحی مزرعه­ی اول به ترتیب ۵/۵ و ۸/۵ دسی زیمنس بر متر و در مزرعه دوم به ترتیب ۳/۸ و ۱/۸ دسی زیمنس بر متر بود. در هر مزرعه، آزمایشی با شش سطح نیتروژن و دو رقم کلزا به صورت کرت­های خرد شده و در قالب طرح بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. کرت­های فرعی شامل ۶ سطح نیتروژن (صفر، ۴۵، ۹۰، ۱۳۵، ۱۸۰ و ۲۲۵ کیلوگرم نیتروژن در هکتار از منبع اوره) و کرت­های اصلی شامل کلزا، رقم­های Hyola-۴۰۱ وPF بود. نتایج نشان داد با افزایش سطح نیتروژن مصرفی تا سطح ۲۲۵ کیلوگرم نیتروژن در هکتار در هردو سطح شوری آب آبیاری و در هر دو رقم، عملکرد دانه، شاخساره گیاهی و عملکرد روغن بطور معنی داری نسبت به شاهد و نیز دیگر سطوح افزایش یافت در حالی که درصد روغن دانه کم شد (p<۰.۰۵). رقم هایولا در هر دو شوری آب آبیاری دارای برتری نسبی در خصوص عملکرد و درصد روغن دانه نسبت به رقم PF بود. برهمکنش رقم در سطوح نیتروژن مصرفی معنی­دار نبود. بالا ترین عملکرد دانه در هر دو شوری آب آبیاری در سطح ۲۲۵ کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد، اگرچه در مورد رقم PF، در شوری بالاتر، بین سطح ۲۲۵ و ۱۸۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار اختلاف معنی­داری در سطح ۵% آزمون دانکن مشاهده نشد.

Keywords:

شوری , عملکرد دانه , محتوای روغن دانه , رقم های کلزا Hyola-۴۰۱ و PF