یحیی پرویزی - استادیار مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی کرمانشاه

مدل فرآیندی WEPP تمامی متغیرهای اثرگذار در فرآیند فرسایش را بر اساس مفاهیم فیزیکی و به کمک معادلات ریاضی محاسبه می کند و جهت شبیه سازی این فرآیند در کاربری زراعت کاربرد خوبی دارد. هدف از اجرای این طرح تعیین قابلیت مدل WEPP در تخمین تلفات خاک و تولید رواناب در کاربری دیمزار و تعیین پتانسیل مدل در شبیه سازی اثرات عملیات مدیریتی در فرسایش بود. این طرح در کبوده علیا در حوضه آبخیز قره سو به مرحله اجرا درآمد. پلات های آزمایشی جمع آوری رواناب و رسوب  به ابعاد ۳×۱۰ متر با ۳ تکرار در شیب های ۶، ۱۲، ۱۶ و ۲۰ درصد نصب شد. داده های اقلیمی بارندگی و دما با نصب باران نگار و دماسنج ماکزیمم و مینیمم ثبات در داخل ایستگاه ثبت و داده های سرعت و جهت باد، تشعشع خورشیدی و درجه حرارت نقطه شبنم از ایستگاه سینوپتیک کرمانشاه تهیه گردید. شبیه سازی فرسایش و رواناب با استفاده از نسخه v۲۰۰۸.۹ مدل WEPP در هر پلات انجام شد. بررسی نتایج ارزیابی مدل نشان داد که با افزایش شیب دقت برآورد رواناب افزایش یافته است. به گونه ای که مقادیر منفی شاخص ناش-­ساتکلیف در دو شیب ۶ و ۱۲ درصد و مقادیر مجذور میانگین مربعات خطا (به ترتیب با متوسط ۱۶/۳ و ۸۲/۴ لیتر) نشان از کارائی پائین مدل در این دو شیب دارد. همچنین مدل در اغلب پلات ها، به استثنای پلات های شیب ۶ درصد، به درجات متفاوتی در برآورد رواناب کم برآورد بود. همچنین بیشترین کارائی مدل در برآورد فرسایش در شیب ۱۶ درصد و کمترین کارائی مدل در پلات های شیب ۲۰ درصد بود، جائی که خطای کم برآوردی ۵/۷ کیلوگرم در پلات در سال و شاخص ناش-­ساتکلیف مقدار منفی را نشان داد. 

نسخه v۲۰۰۸.۹ WEPP, پلات های جمع آوری رواناب و رسوب