سیدعلیرضا سیدجلالی - دانشجوی سابق دکتری دانشگاه تهران و عضو هیات علمی موسسه تحقیقات خاک و آب
فریدون سرمدیان - استاد دانشگاه تهران
مهدی شرفاء - دانشیار دانشگاه تهران

ارزیابی تناسب اراضی و پیش­بینی پتانسیل تولید امری ضروری در برنامه­ریزی استفاده از اراضی است. منطقه مورد مطالعه در دشت عقیلی، گتوند، استان خوزستان به مساحت تقریبی ۳۰۵۰ هکتار بین عرض شمالی ¢ ۰۷° ۳۲ و ¢ ۱۰° ۳۲ و طول شرقی ¢۵۲° ۴۸ و ¢ ۵۶° ۴۸ قرار دارد. هدف از این تحقیق مقایسه اثر شاخص­های اراضی اصلاح شده و اصلاح نشده بر کلاس­های تناسب اراضی و دقت پیش­بینی پتانسیل تولید اراضی بوده است. با توجه به نتایج حاصل، شاخص­های اراضی اصلاح شده روش پارامتری ارزیابی تناسب اراضی برای هر دو فرمول استوری و ریشه دوم مقادیر بالاتری نسبت به شاخص­های اراضی اصلاح نشده نشان داد و کلاس­های تناسب اراضی را ارتقاء بخشید. درصد کلاس­های تناسب اراضی S۱، S۲، S۳ و N با استفاده از فرمول ریشه دوم، به ترتیب برابر ۰، ۸۸، ۹ و ۳ و پس از اصلاح شاخص اراضی به ترتیب ۳۲، ۶۳، ۵ و ۰ بدست آمد. این درصدها برای فرمول استوری به ترتیب برابر ۰، ۴۰، ۵۵ و ۵ و پس از اصلاح شاخص اراضی به ترتیب ۵۵، ۳۸، ۶ و ۱ محاسبه شد. نتیجه دیگر اینکه ارتقاء کلاس ها وقتی که شاخص اراضی اصلاح شده با بهره­گیری از فرمول استوری بکار رفت بیشتر بود نسبت به زمانی که شاخص اراضی اصلاح شده با استفاده از فرمول ریشه دوم مورد بهره­برداری قرار گرفت. این ارتقاء بیشتر با شرایط منطقه تطابق بیشتری دارد. برای اعتبارسنجی روش­های بکار رفته در این تحقیق، عملکرد پیش­بینی شده بدست آمده از دو روش استفاده از شاخص­های اصلاح شده و اصلاح نشده، برای دو فرمول استوری و ریشه دوم با عملکرد واقعی زارع مقایسه گردید. صحت و دقت این روش ها با استفاده از معیار ریشه دوم میانگین مربع انحراف (RMSD) مورد ارزیابی قرار گرفت. بر پایه معیار ارزیابی (RMSD)، استفاده از شاخص اراضی به روش ریشه دوم، با بکار­گیری فرمول ریشه دوم برای پیش­بینی عملکرد محصول، با مقدار RMSD برابر ۷۳۸ کیلوگرم در هکتار دقت بالاتری نسبت به سایر روش­های مطالعه شده دراین پژوهش دارد.

پتانسیل تولید اراضی, گندم آبی