سعید حکم علی پور - استادیار گروه کشاورزی، دانشگاه پیام نور، تهران، ایران
رئوف سید شریفی - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات دانشکده کشاورزی، دانشگاه محقق اردبیلی

به منظور بررسی تاثیر باکتری های افزاینده رشد گیاه بر عملکرد و انتقال مجدد مواد فتوسنتزی جو در سطوح مختلف کودهای نیتروژن و فسفر، آزمایشی در سال­های زراعی۸۹- ۱۳۸۸ و ۹۰- ۱۳۸۹ در مزرعه دانشگاه آزاد اسلامی واحد اردبیل انجام شد. کرت­های اصلی شامل دو عامل نیتروژن (صفر، ۴۰ و۸۰ کیلوگرم در هکتار نیتروژن خالص از منبع اوره) و کود فسفر (صفر، ۳۰ و ۶۰ کیلوگرم فسفر در هکتار به صورت P۲O۵) و کرت­های فرعی به تلقیح بذور با باکتری­های افزاینده رشد گیاه در ۴ سطح (بدون تلقیح، تلقیح با Azotobacter chorchorum strain ۵، Azosprilium lipoferum strain OF و مخلوط دو باکتری) اختصاص داده شدند. نتایج نشان داد با افزایش مقادیر کودهای نیتروژن و فسفر و تلقیح بذر با باکتری های محرک رشد گیاهی میزان انتقال ماده خشک کل و ساقه و سهم آن دو در پر شدن دانه کاهش یافت. به طوری که بیشترین میزان انتقال ماده خشک و بالاترین سهم انتقال مجدد در عملکرد دانه در سطوح شاهد فاکتورهای آزمایشی مشاهده گردید. حداکثر عملکرد دانه، وزن هزار دانه، تعداد دانه در سنبله، تعداد پنجه در بوته، عملکرد بیولوژیک و شاخص برداشت در کرت­هایی با بالاترین مقادیر کودهای نیتروژن و فسفر و پیش تیمار توام بذر با Azotobacter و Azosprilium و کم ترین آن ها در عدم کاربرد فاکتورهای آزمایشی به دست آمد. بر اساس این نتایج، به نظر می­رسد که کاربرد بالاترین مقدار از کود نیتروزن و فسفر (۸۰ کیلوگرم نیتروزن و۶۰ کیلوگرم فسفر در هکتار) به همراه تلقیح بذر با هر دو باکتری (Azotobacter و Azosprilium) می­تواند برای سودمندی تولید جو در منطقه مورد مطالعه توصیه شود.

اجزای عملکرد دانه, سهم انتقال مجدد, توصیه کودی