فرزاد عزیزی - دانشجوی دکتری زبان شناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
سید فرید خلیفه لو - استادیار گروه زبان و ادبیات انگلسی دانشگاه سیستان و بلوچستان
غلامحسین کریمی دوستان - استاد زبان شناسی همگانی دانشگاه تهران

در این مقاله، ساخت نحوی گروه اسمی در کردی مکریانی که یکی از گویش های زبان کردی سورانی محسوب می شود در قالب دستور نقش و ارجاع و بر اساس الگوی ون ولین (۲۰۰۵) بررسی می شود. در این چارچوب، گروه اسمی از دو فرافکن تشکیل شده است: فرافکن سازه ای، متشکل از  مرکزاسمی و هستهاسمی و عناصر حاشیه آنها و فرافکن دستوری، متشکل از عملگرها. این تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی بوده و داده های مورد استناد نیز از کتب دستوری و نوشتاری گویش مکریانی و بعضا بر اساس شم زبانی محقق که گویشور این گویش محسوب می شود، انتخاب شده اند. در وهله بعدی، این داده ها مطابق الگوی لایه ای دستور نقش و ارجاع موردبررسی و تحلیل قرارگرفته اند و الگوی پیشنهادی گروه اسمی در این گویش به دست آمده است. از نتایج تحقیق اخیر می توان به عدم وابستگی ساخت گروه اسمی مکریانی به ترتیب خطی عناصر تشکیل دهنده آن اشاره کرد به نحوی که واژه بست های نشان دهنده شمار و معرفه که به هسته اسمی متصل می شود علیرغم مجاورت با آن، جزء عملگرهای هسته محسوب نمی شوند بلکه در ردیف عملگرهای مرکز اسمی و سطح گروه اسمی قرار می گیرند. از نتایج دیگر این تحقیق آن است که در کردی مکریانی صفات واقع در جایگاه پس از هستهاسم در قالب دستور نقش و ارجاع به عنوان حاشیه هستهاسم و صفات پیش از هستهاسم که بیانگر کمیت اند به عنوان عملگر مرکزاسم شناخته می شوند.

گروه اسمی, دستور نقش و ارجاع, هسته اسمی, مرکز اسمی, زبان کردی مکریانی