اسماعیل خان احمدی - استادیار دانشگاه امام حسین (ع)، دکتری مدیریت دفاعی، دانشگاه عالی دفاع ملی، تهران، ایران
اصغر ابراهیم صالح - دانشیار دانشگاه عالی دفاع ملی، دکتری مدیریت راهبردی، دانشگاه عالی دفاع ملی

نظر به اهداف متعالی مکتب حیات بخش اسلام، جایگاه انقلاب اسلامی در معادلات ژئواستراتژی و ساختار ژئوپلیتیکی جهان، فرصت ها و تهدیدات در محیط خارجی، ضعف ها و قوت ها در محیط داخلی، ظهور بازیگرانی با پیچیدگی رفتار در صحنه­ها، تاثیر انقلاب اسلامی بر بیداری جهانی و تاکید مضاعف چشم انداز انقلاب اسلامی بر تشکیل و توسعه نهادی با قدرت دفاع همه جانبه؛ امام خمینی(ره) در مناسبت های مختلف پس از پیروزی انقلاب با موشکافی ابعاد و زوایای آشکار و پنهان تهدیدات، راهبردهای نظام و چشم انداز انقلاب اسلامی، ضرورت تشکیل و توسعه نهاد مقدس بسیج را به عنوان راهبرد دفاع همه جانبه ترسیم نمودند. درنتیجه این پژوهش با هدف تعیین ضرورت تشکیل و توسعه بسیج در اندیشه دفاعی امام خمینی(ره) انجام شده است. در پژوهش حاضر که با رویکرد کیفی انجام گرفته، با استفاده از روش تحلیل مضمون، پنج مضمون عمق بخشی داخلی، عمق بخشی خارجی، مقابله با تهدیدات نرم، تهدیدات نیمه‎ سخت و تهدیدات سخت به عنوان مضامین فراگیر ضرورت تشکیل و توسعه بسیج، راهبرد دفاع همه جانبه تحت عنوان یافته ها تعیین گردید. نظر به عملکرد نهاد مقدس بسیج طی چهار دهه گذشته و انتظارات متصور امنیتی در ابعاد مختلف از راهبرد دفاع همه جانبه، امنیت پایدار با رویکردهای اعتقادی، اقتصادی، اجتماعی، سیاسی، فرهنگی برای نظام اسلامی محقق خواهد شد که در مبحث نتیجه گیری به آن اشاره شده است.

تحلیل مضمون, بسیج, راهبرد, دفاع همه جانبه, اندیشه دفاعی