فائزه آراسته - دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه علوم باغبانی، مشهد، ایران
محمد مقدم - دانشگاه فردوسی مشهد، دانشکده کشاورزی، گروه علوم باغبانی، مشهد، ایران
عبدالله قاسمی پیربلوطی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر قدس، مرکز تحقیقات گیاهان دارویی، شهر قدس، ایران

هدف: در این مطالعه تاثیر محلول پاشی سطوح مختلف پوترسین بر صفات فیزیولوژیکی، بیوشیمیایی و میزان اسانس گیاه جعفری مکزیکی (Tagetes minuta L.) تحت تنش خشکی مورد بررسی قرار گرفت. مواد و روشها: آزمایش به­صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار و در شرایط گلخانه ای اجرا شد. فاکتور اول تنش خشکی در سه سطح (۷۵، ۵۰ و ۲۵ درصد ظرفیت زراعی) و فاکتور دوم محلول پاشی پوترسین در چهار سطح (۰، ۵/۰، ۱ و ۲ میلی مولار) بود. تعداد ۴ نشا در هر گلدان کاشته شد. اعمال تنش در موقعی­که ارتفاع گیاهان بهحدود ۲۵ سانتی­متر رسید انجام شد. محلول پاشی پوترسین یک هفته قبل از گلدهی و با فاصله زمانی هر ۷ روز یک بار تا مرحله ۸۰ درصد گلدهی انجام شد. نتایج: نتایج نشان داد محلول پاشی ۲ میلی مولار پوترسین از سایر غلظت ها موثرتر واقع شد و توانست اثرات مضر تنش خشکی را تا حد زیادی در این گیاه کاهش دهد. با افزایش خشکی همچنین فعالیت آنتی ‎اکسیدانتی، فنل کل، پرولین و نشت الکترولیت افزایش یافت و در مقابل از محتوای نسبی آب برگ، رنگیزههای فتوسنتزی و پروتئین محلول کاسته شد. خشکی همچنین باعث افزایش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانتی گایاکول پراکسیداز (GPX) و پلی فنل اکسیداز (PPO) و میزان مالون­دیآلدئید در این گیاه شد. با افزایش تنش خشکی تا سطح ۵۰ درصد ظرفیت زراعی و محلول پاشی ۱ میلی مولار پوترسین میزان اسانس جعفری مکزیکی افزایش یافت، در صورتیکه در شرایط تنش شدید (۲۵ درصد ظرفیت زراعی) از میزان آن کاسته شد. پوترسین از طریق القا مقاومت به خشکی باعث کاهش فعالیت آنزیم های آنتی اکسیدانتی و میزان مالون دی آلدئید شد. نتیجهگیری: استفاده از پوترسین موجب القا مقاومت به تنش خشکی در گیاه جعفری مکزیکی شد و به کارگیری غلطت ۲ میلی مولار آن می تواند موثر و قابل توصیه می باشد.  

آنزیمهای آنتی­ اکسیدانتی, پرولین, کربوهیدرات محلول, نشت الکترولیت