علی ریاحی مدوار - دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، پژوهشگاه علوم و تکنولوژی پیشرفته و علوم محیطی، پژوهشکده علوم محیطی، گروه بیوتکنولوژی، کرمان، ایران
معین الدین نصیری بزنجانی - دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، دانشکده علوم و فناوری های نوین، گروه بیوتکنولوژی، کرمان، ایران
کبری یوسفی - دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، دانشکده علوم و فناوری های نوین، گروه بیوتکنولوژی، کرمان، ایران
مهدی محمدی - دانشگاه تحصیلات تکمیلی صنعتی و فناوری پیشرفته، دانشکده علوم و فناوری های نوین، گروه بیوتکنولوژی، کرمان، ایران

هدف: هدف از انجام این تحقیق، بررسی توانایی گیاهچه های ازمک (Lepidium draba L.) در حذف یون های روی و نقره از محیط کشت بود. مواد و روش ها: بذرهای این گیاه در محیط MS جامد بهمدت ۱۵ روز در حضور غلظت های متفاوت دو یون نقره و روی کشت داده شدند. تجمع زیستی این فلزات در گیاهچه ها توسط دستگاه جذب اتمی اندازه گیری شد. علاوه بر این، خصوصیات بیوشیمیایی و مورفولوژیکی گیاهچه ها از قبیل فعالیت آنزیم های کاتالاز و سوپر اکسید دسموتاز، محتوی فلاونوئید کل، درصد جوانه زنی و طول ریشه و ساقه در تیمار با این یون ها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج: نتایج نشان دهنده توانایی جذب هر دو فلز توسط گیاهچه های ازمک می باشد، بهطوریکه با افزایش غلظت فلزات در محیط کشت میزان جذب آنها نیز افزایش یافت. از طرف دیگر، محتوی فلاونوئید کل و همچنین فعالیت آنزیم های کاتالاز و سوپر اکسید دسموتاز با افزایش غلظت فلز در محیط افزایش یافت. در تیمار با یون نقره میزان جوانه زنی بذرها افزایش نشان داد، در حالیکه در تیمار با فلز روی، میزان جوانه زنی بذرها نسبت به شاهد تفاوت معنی داری نشان نداد. اگرچه طول ساقه در گیاهچه های تیمار شده با یون نقره بهطور معنیداری افزایش یافته بود، رشد ریشه کاهش نشان داد. رشد ریشه و ساقه در گیاهچه های تیمار شده با یون روی بهویژه در غلظت های بالا بهطور معنی داری کاهش نشان داد. نتیجه گیری: با توجه به نتایج، بهنظر می رسد می توان گیاه ازمک را بهعنوان گزینه مناسبی جهت پالایش فلزات مذکور در مناطق آلوده معرفی نمود.  

ازمک, روی, کاتالاز, گیاه پالایی, نقره