محمد حسین آبنوسی - دانشگاه اراک، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی، کدپستی: ۸۳۴۹-۸-۳۸۱۵۶
بنت الهدی موحدی - دانشگاه اراک، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی، کدپستی: ۸۳۴۹-۸-۳۸۱۵۶

هدف: در این پژوهش تاثیر دوزهای مختلف اسید بوریک بر توانایی زیستی، مورفولوژی و خصوصیات بیوشیمیایی سلولهای بنیادی مزانشیم مغز استخوان رت (MSCs) بررسی شد. مواد و روشها: MSCs تا سه پاساژ کشت و سپس با غلظت های ۶/۰، ۳ و ۶ نانوگرم، میکروگرم و میلیگرم بر میلیلیتر اسید بوریک در زمانهای ۱۲، ۲۴ و ۳۶ ساعت تیمار شد. توانایی زیستی با تست متیل تیازول تترازولیوم  بررسی و دوزهای ۶ نانوگرم، میکروگرم و میلیگرم بر میلیلیتر و زمان ۳۶ ساعت برای ادامه مطالعه انتخاب گردید. تکثیر سلولی بر اساس توانایی تشکیل کلونی و دو برابر شدگی جمعیتی (PDN) ارزیابی و مورفولوژی سلولها توسط رنگ آمیزی فلوروسنت بررسی شد. همچنین میزان کلسیم تام و فعالیت آنزیمهای آلکالین فسفاتاز، لاکتات دهیدروژناز، آسپارتات ترانس آمیناز و آلانین ترانس آمیناز مورد مطالعه قرار گرفت. دادهها با روش ANOVA آنالیز شد. نتایج: توانایی زیستی در زمان ۳۶ ساعت توسط همه غلظتها کاهش معنیدار داشت. دوزهای تیماری باعث تغییر در مورفولوژی هسته و سیتوپلاسم و همچنین کاهش معنیدار تعداد و قطر کلونی بهصورت وابسته به دوز شد. تیمار با دوز ۶  میلیگرم بر میلیلیتر باعث کاهش معنیدار PDN در روزهای ۱، ۳ و ۶ روز و کاهش فعالیت آنزیمهای لاکتات دهیدروژناز، آسپارتات ترانس آمیناز و آلانین ترانس آمیناز نیز توسط همه دوزها مشاهده شد. افزایش فعالیت آلکالین فسفاتاز و میزان کلسیم تام در اثر تیمار با دوزهای ۶ نانوگرم و میکروگرم مشاهده شد.  در حالیکه دوز ۶ میلیگرم بر میلیلیتر هیچگونه اثری بر میزان کلسیم تام و آلکالین فسفاتاز نداشت. نتیجه گیری: غلظتهای میلیگرم اسید بوریک اثر سمی بر MSCs دارد ولی در مورد غلظتهای نانو و میکروگرم با توجه به تاثیر مثبت بر برخی فاکتورها تحقیقات بیشتر پیشنهاد میشود.  

سلولهای بنیادی مزانشیم مغز استخوان, اسید بوریک, قابلیت حیات, آلکالین فسفاتاز, ترانس آمیناز