گلناز تجدد - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تران شمال، دانشکده علوم زیستی، گروه زیست شناسی، ، واحد تهران شمال، ، تهران، ایران
احمد مجد - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تران شمال، دانشکده علوم زیستی، گروه زیست شناسی، ، واحد تهران شمال، ، تهران، ایران
راحله رنجبر - دانشگاه آزاد اسلامی واحد تران شمال، دانشکده علوم زیستی، گروه زیست شناسی، ، واحد تهران شمال، ، تهران، ایران

هدف: گیاه آویشن تفلیسی با نام علمی Thymus transcaucasicusبه تیره نعناعیان (Lamiaceae) تعلق دارد. با توجه به اهمیت شناخت مراحل تکوینی گیاهان در گسترش دانش زیست شناسی، برای این تحقیق آویشن تفلیسی که دارای ارزش غذایی، دارویی و اقتصادی زیادی است، انتخاب شد. مواد و روشها: گلها و غنچهها در مراحل مختلف نمو از گیاهان رویش یافته در دو زیستگاه طبیعی در مناطق آبعلی و رودبار جمع آوری شده در فیکساتور  F.A.Aتثبیت ودر الکل ۷۰  درصد نگهداری شدند. نمونهها پس از قالب گیری در پارافین با میکروتوم برش گیری گردید. رنگ آمیزی با هماتوکسیلین و ائوزین انجام گرفت. برای مشاهده میکروسکوپی دانه گرده از روش استولیز، بهمنظور مشاهده تزئینات سطح دانه گرده از میکروسکوپ الکترونی نگاره (SEM) و جهت مقایسه میزان پروتئینهای دانه گردهی منطقه آبعلی و رودبار از دو روش الکتروفورز و برادفورد استفاده شد. نتایج: بساک از نوع چهار کیسهای و دیواره بساک چهار لایهای شامل: اپیدرم، لایه مکانیکی، لایه میانی و لایه تغذیه کننده (تاپی) است. تاپی بهصورت  ترشحی است. دانه گرده در زمان انتشار دارای سه هسته و شش شکاف رویشی و تزئینات سطح دانه گرده از نوع مشبک منفذدار است. میزان کل پروتئینهای دانه گرده آویشن تفلیسی جمع آوری شده از منطقه آبعلی بهمیزان قابل توجهی بیشتر از پروتئینهای دانه گرده گیاه جمع آوری شده از منطقه رودبار بود. نتیجه گیری: بر اساس نتایج این پژوهش، بساک با دیواره چهار لایه و تاپی ترشحی در آویشن تفلیسی مشاهده شد. پژوهش حاضر اولین مطالعه تکوینی و بررسی میزان پروتئینهای دانه گرده، Thymus transcaucasicus میباشد.

Thymus transcaucasicus, دانه گرده, پروتئین, میکروسپورزایی