طاهره حسنلو - سازمان تحقیقات آموزش و ترویج کشاورزی، پژوهشکده بیوتکنولوژی کشاورزی ایران، بخش فیزیولوژی مولکولی، کرج، ایران
سحر اسکندری - دانشگاه خوارزمی، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی، تهران.، ایران
فرزانه نجفی - دانشگاه خوارزمی، دانشکده علوم، گروه زیست شناسی، تهران.، ایران

هدف: اثرات غلظتهای مختلف کیتوزان (با وزن مولکولی کم) بهعنوان الیسیتور، بر رشد و تولید سیلیمارین و شاخصهای بیوشیمیایی در ریشههای مویین گیاه خار مریم بررسی شد. مواد و روشها: غلظتهای مختلف کیتوزان (۰، ۵، ۱۰، ۲۰ و ۳۰ میلیگرم در ۵۰ میلیلیتر محیط کشت) به محیط کشت ریشههای مویین خار مریم (۳۰ روزه) اضافه شد و نمونه برداری ۱۲ ، ۲۴، ۴۸، ۷۲، ۹۶ و ۱۲۰ ساعت پس از تیمار انجام شد. مقدار سیلیمارین، فعالیت آنزیمهای گایاکول پراکسیداز، آسکوربات پراکسیداز و میزان H۲O۲ در نمونهها اندازهگیری شد. نتایج: بیشترین وزن خشک ۴۸ و ۹۶ ساعت پس از اعمال ۱۰ میلیگرم کیتوزان در محیط کشت مشاهده شد. تجمع سیلیمارین نیز بهطور قابل ملاحظهای از ۳۷/۰ در نمونههای شاهد، به  mg g-۱ DW۱۹/۱ در نمونههای تیمار شده رسید، که ۴/۱ برابر بیشتر از نمونههای کنترل بود. گایاکول پراکسیداز بهوسیله کیتوزان فعال شد و ۱۲۰ ساعت پس از تیمار به بیشترین میزان خود رسید ∆OD g-۱ FW min-۱) ۸۶/۲۱(، که ۲/۲ برابر بیشتر از کنترل  بود. روند افزایشی فعالیت آنزیم آسکوربات پراکسیداز تا ۹۶ ساعت پس از اعمال ادامه پیدا کرد (∆ODg-۱ FW ۱۴/۵). نتیجه گیری: نتایج نشان داد که این الیسیتور، باعث افزایش تجمع سیلیمارین میشود. افزایش فعالیت آنزیمها در نتیجه افزایش مهار رادیکالهای آزاد اتفاق میافتد و مبین واکنش به تنشهای اعمال شده توسط کیتوزان است.

الیسیتور, فلاونولیگنانها, ریشه مویین