به کارگیری قضات غیرجامع شرائط و دامنه اختیارات آنان
عنوان مقاله: به کارگیری قضات غیرجامع شرائط و دامنه اختیارات آنان
شناسه ملی مقاله: JR_JFI-28-105_003
منتشر شده در در سال 1400
شناسه ملی مقاله: JR_JFI-28-105_003
منتشر شده در در سال 1400
مشخصات نویسندگان مقاله:
سید ضیاء مرتضوی - دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران.
خلاصه مقاله:
سید ضیاء مرتضوی - دانشیار پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، قم، ایران.
یکی از چالش های فقهی که از گذشته موردتوجه و اختلاف نظر فقها بوده است، عهده داری قضاوت از سوی قاضی غیرواجدشرائط قضا در فرض نیاز و مصلحت است. ازیک سو قضاوت شرعی دارای شرائطی است و نیاز به نصب دارد و از سوی دیگر با فرض فقدان قاضی واجد شرائط، نظام اجتماعی به دلیل عدم رسیدگی به خصومات و عدم ضمانت اجرایی احکام و حقوق، دچار اختلال و هرج ومرج می شود. در این مقاله با بررسی سخن فقهایی چند و ادله موجود، ازیک سو بر اصل جواز قضاوت قاضی غیرواجد شرائطی مانند اجتهاد و عدالت شرعی که قوام اصل قضا وابسته به آن نیست، و از سوی دیگر بر محدودبودن قلمرو اختیارات این دسته از قضات به فصل خصومات و نیز قضاوت و اجرای آن دسته از تعزیرات بازدارنده ای که قوام نظم و نظام اجتماعی وابسته به آن است، استدلال شده است؛ آن هم با نصب یا اذن یا وکالت از سوی فقیه جامع شرائط. این نگاه نو در راستای وجوب حفظ نظام و لزوم پرهیز از هرج ومرج و به عنوان نیاز اجتماعی است؛ نیازی که با راه حل های موردی و جزئی که گاه برخی فقها مطرح کرده اند و در مدیریت های کلان جامعه جایی ندارد؛ چنان که از همین منظر محدود به تعزیرات بازدارنده یادشده گشته است.
کلمات کلیدی: قضاوت, شرائط قاضی, قاضی مقلد, قاضی ماذون, تعزیرات بازدارنده, حفظ نظام
صفحه اختصاصی مقاله و دریافت فایل کامل: https://civilica.com/doc/1214327/