احمد آفتاب - دکترای جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه ارومیه،ارومیه، ایران
اکبر هوشمند - کارشناس ارشد برنامه ریزی آمایش سرزمین، دانشگاه ارومیه، ارومیه، ایران

آمایش مناطق مرزی در استان آذربایجان غربی، به­ دلیل وجود مرزهای طولانی و قرارگیری بیش از ۸۵۸ کیلومتر از استان در مرزهای بین­ المللی با کشورهای هم­جوار، از جایگاه ویژه ای در نظام برنامه­ ریزی کشور برخوردار است. در این راستا، هدف تحقیق حاضر دستیابی به راهبردهای دفاعی- امنیتی در استان آذربایجان غربی با رویکرد آمایش سرزمین می باشد. روش تحقیق مبتنی بر رویکرد آینده پژوهی است و از فنونی چون روش دلفی، تحلیل اثرهای متقاطع، نرم افزار میک­ مک ، سناریو ویزارد و الگوی تحلیلی SWOT جهت تحلیل یافته­ ها استفاده شده است. نتایج نشان می دهد که ۱۶ عامل کلیدی در توسعه امنیت استان نقش اساسی دارد که ۴۸ وضعیت محتمل در آینده برای آن­ ها درنظر گرفته شد. سپس با دریافت نظرهای کارشناسان و براساس تحلیل­ های نرم­ افزار سناریو ویزارد، ۱۷ سناریو باورکردنی و ۵ سناریو قوی استخراج گردید. نتایج به دست آمده حاکی از این می باشد که ۳۹/۵۸ درصد از این سناریوها مطلوب هستند و ۳۸/۸۸ درصد از سناریوهای ۹ گانه، حالت­ های بحرانی را نشان می دهند، احتمال تحقق شرایط ایستا هم حدود ۲۱/۵۲ درصد می باشد این امر نشان می­ دهد که در راهبردهای دفاعی و امنیتی مناطق مرزی استان آذربایجان غربی، احتمال وقوع شرایط ایستا کم، ولی احتمال رخداد دو حالت مطلوب و بحرانی با اختلاف درصد ناچیز بیشتر می باشد. در نهایت براساس نقاط قوت، ضعف، فرصت و تهدیدهای ارائه شده برای هریک از سناریوهای قوی و با استفاده از الگوی SWOT، راهبردهای دفاعی- امنیتی برای استان تدوین گردید.

آمایش سرزمین, ملاحظه های دفاعی - امنیتی, مناطق مرزی, سناریونویسی, استان آذربایجان غربی