نرجس صدیقی - کمیته تحقیقات دانشجویی، دانشکده پیراپزشکی، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس، ایران
امین رضا نیک پور - گروه ایمنولوژی، دانشکده پزشکی، دانشگاه علوم پزشکی هرمزگان، بندرعباس، ایران

سابقه و هدف: پنومونوسیتهای نوع I و II، دو نوع از سلول های آلوئول هستند. یکی از وظایف پنومونوسیت II، ترشح سورفکتانت است؛ در جریان بیماری های تنفسی مثل آنفولانزا و کرونا ویروس، ویروس به پنومونوسیتهای نوع II حمله می کند و باعث تغییر در تولید سورفکتانت می شود که باعث تنگی نفس و در موارد شدیدتر، نارسایی تنفسی می شود. سورفکتانت برون زا (ناشی از حیوانات یا مصنوعی) موفقیت چشمگیری در سندروم زجر تنفسی داشته است؛ در این بررسی روایی، سعی بر این داریم تا اثر سورفکتانت برونزا را بر درمان بیماران COVID۱۹ بررسی کنیم.روش جستجو: در این مطالعه مروری تمامی مقالات در پایگاههای داده sciencedirect pubmed، scopusو موتور جستوجو Google scholar با کلید واژه های SARS COV- ۲ ، Pulmonary Surfactant ، COVID۱۹جمع آوری شدند. پس از بررسی های اولیه و بر اساس معیارهای ورود و خروج، مقالات ارزیابی شدند.یافته ها: از میان ۴۰ مقاله استخراج شده در نهایت ۱۰ مقاله مورد بررسی نهایی قرار گرفتند. سورفکتانت ریوی در دفاع از میزبان در برابر عفونت ها نقش دارد و یک مانع مهم برای جلوگیری از حمله ویروس ها است. بررسی ها نشان میدهد که سورفکتانت برون زا می تواند آسیب آلوئولها و التهاب را کاهش داده؛ تشخیص زودهنگام SP- A و SP - D (دو نوع از پروتئین های سورفکتانت است) در سیستم گردش خون، پیش آگهی خوبی را به بیمار می دهد. تجویز سورفکتانت برون زا در کودکان اثر واضح و مطلوبی را نشان میدهد اما در برخی از بزرگسالان اثر منفی دارد. در یکی از مطالعات سورفکتانت برون زا را با نرمال سالین رقیق کردند که باعث کاهش خسارت حاد شد. دوز، زمان و روش تجویز سورفکتانت برون زا، عوامل مهمی هستند؛ شواهد نشان میدهد که اولین دوز تزریق سورفکتانت بسیار حیاتی است، همچنین تزریق زود هنگام آن باعث کاهش زمان درمان می شود. باید توجه داشت که سورفکتانت برون زا بیشتر از گاو و خوک تهیه می شود و بیماران باید قبل از تجویز از نظر آلرژی بررسی شوند.نتیجه گیری: به طور کلی سورفکتانت برون زا می تواند باعث بهبود اکسیژن رسانی در بیماران COVID۱۹ شود و یک درمان موثر برای RDS است، با این حال شواهد کمی از نظر دوز و روش تجویز در بزرگسالان وجود دارد و به پژوهش های بیشتری نیاز است.

SARS COV - ۲ ، Pulmonary Surfactant ، COVID۱۹