فرزانه صالحی - مرکز تحقیقات پرستاری،دانشگاه علوم پزشکی کرمان،کرمان،ایران
مه لقا دهقان - دانشگاه علوم پزشکی کرمان،دانشکده پرستاری رازی،واحد مراقبتهای ویژه،کرمان،ایران
پروین منگلیان - دانشگاه علوم پزشکی کرمان،دانشکده پرستاری رازی،واحد مراقبتهای ویژه،کرمان،ایران
محمدرضا عبادزاده - دانشگاه علوم پزشکی کرمان،بیمارستان شهید باهنر،بخش اورولوژی،کرمان،ایران

مقدمه: خستگی یکی از عوارض شایع و آزاردهنده در بیماران مبتلا به نارسایی مزمن کلیه است که باعث کاهش کیفیت زندگی آنها می گردد. ورزش یکی از روش های موثر در عملکرد فیزیکی و بهبود قدرت عضلانی است. بنابراین مطالعه ای با هدف تاثیر ورزش با دوچرخه کوچک بر خستگی در بیماران تحت همودیالیز انجام شد.روش کار: این مطالعه یک کارازمایی بالینی است که بر روی ۴۴ بیمار تحت همودیالیز مراجعه کننده به بیمارستان های جنوب شرق ایران انجام شد. بیماران به روش تصادفی (قرعه کشی) در دو گروه مداخله ۲۰)نفر) و کنترل ۲۲)نفر) قرار گرفتند. گروه مداخله هفته ای دو نوبت و هر بار ۲۰ دقیقه به مدت ۳ ماه با دوچرخه کوچک ورزش کردند. میزان خستگی بیماران به وسیله پرسشنامه خستگی ۵MFI سنجیده شد.یافته ها: میانگین نمره خستگی در گروه مداخله در ابتدای مطالعه از ۵۸/۱۸± ۱۵/۳۲ شروع شد و تا یک ماه پس از مداخله به ۵۴/۷۶± ۱۴/۵۹ رسید، در حالی که میانگین نمره خستگی در گروه کنترل از ۶۴/۸۷± ۱۳/۳۹ شروع شد و تا یک ماه پس از مداخله به ۶۹/۸± ۷/۸۷ رسید. آنالیز واریانس در اندازه گیری مکرر نشان داد بین دو گروه مداخله و کنترل در ماه دوم و سوم مداخله و یک ماه پس از مداخله تفاوت معناداری وجود داشت و نمره خستگی به طور معناداری در گروه مداخله کمتر از گروه کنترل بود. همچنین سیر نمره خستگی در گروه مداخله کاهشی و در گروه کنترل افزایشی بود اما از نظر آماری معنادار نبود. نتیجه گیری: با توجه به شیوع بالای خستگی در بیماران و سیر فزاینده آن لزوم به کارگیری روش هایی جهت کم کردن خستگی یا کاهش سرعت پیشرفت آن به منظور بالا بردن کیفیت زندگی این بیماران ضروری است.

خستگی، همودیالیز، ورزش، دوچرخه کوچک