محمد عمو زاده - استاد گروه زبان شناسی دانشگاه اصفهان
اعظم نورا - دانشجوی دکتری زبان شناسی دانشگاه اصفهان

این مطالعه به بررسیدستوری­شدن عبارت «یعنی» از منظر دستور گفتمان پرداخته و آن را فرایندی تسلسلی در نظر می­گیرد که شروع و خاتمه آن دستور سطح جمله و مرحله میانی آن دستور معترضه است. به عبارت دیگر، دستوری­شدن کلمه «یعنی» در امتداد طیف پیشنهادی کوتوا (۲۰۱۲) پیش می رود که عبارت است از دستور سطح جمله > دستور معترضه > دستور سطح جمله. در واقع، عبارت «یعنی» به عنوان واحدی از دستور سطح جمله، برای کاربرد در دستور معترضه (سطح گفتمان)عضوگیری شده و لذا به یک واحد معترضه­ای تبدیل می شود. این واحد معترضه­ای ، در سطح گفتمان تحت دستوری­شدن قرار گرفته و به یک واحد معترضه­ای دستوری­شده، تبدیل می­شود که عهده دار نقش های گفتمانی-کاربرد­شناختی متفاوتی است. مطالعه حاضر نشان می­دهد که در زبان فارسی روزمره، عبارت معترضه­ای دستوری­شده «یعنی»، از طریق عملیات تلفیق مجدد دوباره به قلمرو اصلی خود یعنی دستور سطح جمله برگشته و فرایند تسلسلی دستوری­شدن آن تکمیل می­گردد.

دستوری شدن تسلسلی, نقش نمای گفتمان, واحد معترضه ای, عضوگیری, تلفیق مجدد