محمدرضا صالحی - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه کشاورزی گرایش اصلاح نباتات، تهران، ایران.
اشکبوس امینی - استادیار موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال وبذر، سازمان تحقیقات،آموزش و ترویج کشاورزی، کرج، ایران
اسلام مجیدی هروان - استاد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات تهران، گروه زراعت واصلاح نباتات، تهران، ایران

کاهش جوانه زنی بذرشده و رشد گیاهان را محدود می سازد. به منظور ارزیابی تاثیرتنش شوری برجوانه زنی و شاخص های مرتبط با آندر گندم، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار در آزمایشگاه تحقیقات شوری بخش غلات، موسسه تحقیقات اصلاح وتهیه نهال وبذر به اجرا درآمد. فاکتورهای مورد بررسی شامل۲۰ ژنوتیپ گندم و ۴ سطح شوری (صفر، ۸، ۱۲ و۱۶ دسی زیمنس بر متر) بودند. صفات درصد وسرعت جوانه زنی، شاخص بنیه بذر، یکنواختی جوانه زنی بذر، طول و وزن خشک ساقه چه، طول و وزن خشک ریشه چه، نسبت طول و وزن خشک ساقه چه به طول و وزن خشک ریشه چه و شاخص تحمل به شوری مورد بررسی قرار گرفت. نتایج تجزیه واریانس نشان داد که اثرات ژنوتیپ، شوری و اثر متقابل ژنوتیپ درشوری برکلیه صفات و شاخص ها معنی دار بودند. با افزایش شوری، یکنواختی جوانه زنی، شاخص بنیه بذر، درصد وسرعت جوانه زنی، طول و وزن خشک ساقه چه و طول وزن خشک ریشه چه به طور معنی داری کاهش ولی نسبت طول و وزن خشک ساقه چه به طول و وزن خشک ریشه چه افزایش یافت. شاخص تحمل به شوری با شاخص بنیه بذر، سرعت جوانه زنی، طول و وزن ساقه چه ونسبت طول ساقه چه به ریشه چه همبستگی مثبت و معنی دارداشت. پاسخ جوانه زنی ارقام مختلف گندم در سطوح شوری مختلف متقاوت بود ودر مجموع ژنوتیپ های ۵، ۱۰،۲۰، ۶،۱۴، ۹، ۱۵، ۱۹ و ۴ نسبت به شاهدهای نارین،ارگ و افق و بقیه لاین ها از شاخص تحمل به شوری (TI) بیشتری برخوردار بودند و به عنوان لاین های برتر و متحمل برای استفاده در برنامه های به نژادی تعیین شدند.

گندم نان، شاخص های جوانه زنی، شاخص تحمل و تنش شوری