لزوم نگرش حوزه ای به حقوق آب در شرایط تغییر اقلیم، مطالعه موردی حوزه آبخیز خانمیرزا

از طرفی حکمرانی آب زیرزمینی بعنوان فرایندی پیچیده، برای پیاده سازی با مدیریت مقیاس متقابل مواجه است که در نتیجه به هماهنگی های متعدد در تمامی زمینه های فضایی و زمانی، بخشها و سطوح اداری نیاز دارد. از طرفی دیگر استفاده از آبهای زیرزمینی مستلزم در نظر گرفتن چرخه طبیعی آب و نگرشی مدیریتی بر مبنای میزان استخراج و فشاری که بر منابع آب سطحی و یا زیرزمینی است. طی چند دهه اخیر براثر تغییرات اقلیمی و با گسترش جمعیت ما شاهد کاهش ریزشهای جوی و افزایش بارگذاری بر منابع آب در سطح کشور هستیم، که این موضوع، منابع آب را به عنون مسئلهای چالشآفرین در کشور تبدیل کرده است. به همین دلیل نه تنها لازم است یکسری برنامه ریزیها در بخش آب انجام شود، بلکه باید زیرساخت ابزارهای مدیریتی مناسب نیز فراهم آید. در این میان یکی از راهکارها برای مقابله با بحران کم آبی، تدوین قوانین و مقررات استفاده و توسعه منابع آب است. این نوشتار بر استفاده از حوزه آبخیز بعنوان واحد مدیریتی منابع آب و همچنین واحد حقوقی حکمرانی آب تائید دارد. حوزه آبخیز مورد مطالعه از سال ۲۰۰۷ تا ۲۰۱۵ به دلیل تغییر الگوی بارش از برف به باران و خشکسالی شدید با مشکلات جدی افت آب زیرزمینی و نشست زمین روبرو شده است. به منظور بررسی آثار زمانی خشکسالی اقلیمی بر خشکسالی آب شناختی در منابع آب زیرزمینی، شاخص خشکسالی SPI به عنوان نمایه-ی خشکسالی اقلیمی و شاخص منابع آب زیرزمینی GRI محاسبه شد. نتایج این تحقیق نشان داد بین وقوع دو نوع خشکسالی ارتباط همزمانی وجود دارد. جایگاه مهم عوامل اقلیمی و محلی میتواند توجیه کننده این فرض باشد که برای اثربخشی بیشتر برنامه ریزی های مدیریتی و حقوق آب لازمست در مقیاس حوزهای اعمال شوند.

Keywords:

حقوق آب , خشکسالی SPI , GRI , نرم افزار DIP , تغییر اقلیم