محمد وهاب نژاد - دانشجوی کارشناسی گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان
راهله احمدپور - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان
نظام آرمند - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان
سعیدرضا حسین زاده - گروه زیست شناسی، دانشکده علوم پایه، دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان

ورمی کمپوست به عنوان محصول فرآوری زباله های شهری با خصوصیات فیزیکوشیمیایی مناسب، می تواند نقش موثری در رشد و نمو و نیز کاهش اثرات منفی ناشی از تنش های مختلف محیطی بر گیاهان داشته باشد. در این راستا به منظور بررسی اثر ورمی کمپوست بر خصوصیات مورفولوژیکی نخود (رقم آزاد) در شرایط تنش خشکی آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با سه تکرار در اردیبهشت سال ۹۵ در دانشگاه صنعتی خاتم الانبیاء بهبهان به اجراء درآمد. دو فاکتور مورد آزمایش عبارت بودند: کود آلی ورمی کمپوست با ۴ سطح شامل شاهد (بدون کاربرد ورمی کمپوست)، ۱۰، ۲۰ و ۳۰ درصد و عامل خشکی شامل بدون تنش خشکی ۱۰۰) درصد ظرفیت زراعی) ، تنش خشکی ملایم ۵۰) درصد ظرفیت زراعی) و تنش خشکی شدید ۲۵) درصد ظرفیت زراعی) اعمال شد. نتایج نشان داد بین سطوح مختلف ورمی کمپوست اختلاف معنی داری از نظر ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی در بوته، وزن خشک اندام هوایی، تعداد برگ، وزن خشک ریشه، سطح، قطر، طول ریشه اصلی و تعداد غلاف در بوته وجود داشت ۰.۰۱ ≥ P تمامی سطوح ورمی کمپوست، موجب افزایش معنی داری در اکثر صفات مورد بررسی نسبت به شاهد شد. اثرات متقابل تنش خشکی و ورمی کمپوست تاثیر معنی داریP ≥۰.۰۵ بر میزان ارتفاع بوته، تعداد شاخه جانبی در بوته، وزن خشک اندام هوایی، تعداد برگ، وزن خشک ریشه، سطح، قطر، طول ریشه اصلی و تعداد غلاف در بوته داشت.

ورمی کمپوست، خصوصیات اندام هوایی، تنش خشکی، تعداد غلاف، حبوبات