مهدی کاظمی شورغین - دانشجوی کارشناسی ارشد پرورش و مدیریت تولید طیور، گروه علوم دامی دانشگاه بیرجند
سیدجواد حسینی واشان - عضوهیئتعلمی گروه علوم دامی دانشگاه بیرجند
مسلم باشتنی - عضوهیئتعلمی گروه علوم دامی دانشگاه بیرجند
محسن مجتهدی - عضوهیئتعلمی گروه علوم دامی دانشگاه بیرجند

هدف از این تحقیق بررسی اثر عصاره گیاه خرفه بر فراسنجه های بیوشیمیایی خون و ریخت شناسی روده جوجه های گوشتی تحت تنش گرمایی بود. در این آزمایش از تعداد ۲۰۰ قطعه جوجه یک روزه نر سویه راس ۳۰۸ درقالب طرح کاملا تصادفی با ۵ تیمار و ۴ تکرار و ۱۰ قطعه در هر تکرار استفاده شد. گروه های آزمایشی شامل: چهار گروه تحت تنش گرمایی که با سطوح صفر، ۵۰۰،۲۵۰ و (ppm) ۷۵۰میلی گرم عصاره گیاه خرفه در کیلوگرم جیره تغذیه شدند و یک گروه بدون تنش گرمایی که با جیره پایه و بدون عصاره تغذیه شد. در پایان دوره پرورش، از هر تکرار، دو قطعه انتخاب و پس از توزین، خونگیری و به منظور بررسی خصوصیات لاشه کشتار شدند. نتایج آزمایش نشان داد که استفاده از سطوح مختلف عصاره خرفه، بر غلظت آلبومین و پروتئین تام خون تاثیر نداشت .(P>۰.۰۵) کمترین غلظت کلسترول، تریگلیسرید، LDL و بالاترین سطح گلوکز و HDL خون در جوجه های گوشتی تغذیه شده با سطح ppm۷۵۰ عصاره خرفه مشاهده شد. میزان فعالیت آنزیمهای آلکالین فسفاتاز، آلانین آمینوترانسفراز، آسپارتات آمینوترانسفراز و لاکتات دهیدروژناز در مقایسه با شاهد مثبت کاهش یافت. تحلیل داده های بافت شناسی روده نیز نشان داد عصاره خرفه بر طول پرزها و عمق کریپت و نسبت طول به عمق کریپت تاثیر نداشت ولی عرض پرز به طور معنیداری تحت تاثیر سطح عصاره خرفه جیره قرار گرفت. به طورکلی نتایج این آزمایش نشان داد افزودن عصاره خرفه به جیره جوجه گوشتی باعث کاهش کلسترول و LDL خون و بهبود پاسخ آنزیمی خون میگردد.

خرفه، تنش گرمایی، فراسنجه های خونی، جوجه های گوشتی