بررسی اثر لجن خشک بر میزان عناصر سنگین و خصوصیات شیمیایی خاک

یکی از جایگزین های کودهای شیمیایی کشاورزی لجن فاضلاب میباشد که علاوه بر کاهش ضایعات حاصل از تصفیه خانه ها میتواند جهت تامین عناصر مغذی و مواد غذایی مورد نیاز گیاه به کار رود و نقش مهمی در رشد و عملکرد گیاه دارد. با این وجود لجن فاضلاب دارای غلظتهای بالای عناصر سنگین است که می تواند منجر به آلودگی خاک و انتقال این آلودگی به حیوان و انسان شود. هدف از این پژوهش بررسی اثر استفاده از لجن فاضلاب تصفیه شده بر خصوصیات شیمیایی و عناصر سنگین خاک بود. به این منظور چهار سطح از لجن خشک فاضلاب با مقادیر ۲۵، ۵۰ ، ۶۵ و ۸۰ درصد وزنی به خاک اضافه شد و پس از مدت یکسال میزان مواد شیمیایی و عناصر سنگین آنها تعیین و با خاک شاهد (بدون اضافه کردن لجن) مقایسه شد. نتایج نشان داد اضافه کردن هر %۲۵ لجن فاضلاب سبب تغییر معنی دار در میزان آهن، منگنز، روی و نیتروژن شد. تمامی این عناصر در تیمار شاهد کمترین مقدار و در تیمار T۸۰ بیشترین مقدار را داشتند. طبق نتایج با افزایش لجن میزان نمکهای خاک نیز افزایش یافت. البته تغییرات هدایت الکتریکی در تیمارهای با درصد لجن بالا اندک بود و تیمارهای T۵۰، T۶۵ و T۸۰ تفاوت معنیداری نداشتند. خاک شاهد با pH حدود ۷/۸۸ نسبت به سایر تیمارها حالت سدیکتری داشت ولی با افزایش لجن فاضلاب تیمارها به حالت خنثی نزدیکتر شدند تا جایی که میزان pH در تیمار آبگریز T۸۰ برابر ۷/۱۳ بود. علت این موضوع pH اسیدی لجن فاضلاب میباشد. اضافه کردن لجن خشک به خاک سبب کاهش آهک شد بنابراین از لجن خشک می توان جهت اصلاح خاک آهکی نیز استفاده کرد.

Keywords:

لجن فاضلاب , عناصر سنگین , خاک , کود