مجتبی جنت رستمی - دانشجوی دکتری بیابانزدایی دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان، ایران
محمد رحیمی - استادیار دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان، ایران
محمدرضا یزدانی - استادیار دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان، ایران
حسن کابلی - استادیار دانشکده کویرشناسی دانشگاه سمنان، ایران
خدیجه ابراهیمی درچه - کارشناس اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان البرز

از آنجایی که رشد اقتصادی کشور بدون رشد کشاورزی امکان پذیر نیست و آنالیز تناسب اراضی کشاورزی شرط لازم بهره برداری از منابع اراضی برای تولید کشاورزی است، در این تحقیق تعیین مناطق مناسب برای کاربری زراعت آبی و دیم در حوضه ساوجبلاغ در استان البرز مورد بررسی قرار گرفت. بدین منظور با استفاده از معیارهای اقلیم, توپوگرافی، خاک و آب و بر اساس مدل پارامتریک، تمامی لایه های مربوط به کاربری زراعت دیم و آبی مورد ارزیابی قرار گرفت و با ساختن تابع عضویت فازی به مقادیر موجود در هر لایه بر اساس میزان مطلوبیت تعریف شده در مدل اکولوژیکی مذکور، ارزش عددی بین صفر تا ۱ اختصاص پیدا کرد. در مرحله بعد با استفاده از روش منطق فازی و به کمک نظرات کارشناسان مرتبط و Extetion AHP تعیین وزن هر کدام از معیار ها و زیر معیارها و میزان ارجحیت هر معیار نسبت به معیار دیگر برای هر دو کاربری سنجیده شد. سپس نرم افزار ArcGIS جهت فرآیند تلفیق لایه ها به کار گرفته شد. نتایج ارزیابی صورت گرفته نشان داد که ۹/۳ درصد که در قسمتهای مرکزی و جنوبی منطقه قرار دارند برای زراعت دیم دارای شرایط کاملا مناسب میباشد و حدود ۲/۸درصد از مساحت حوضه ساوجبلاغ زراعت آبی با شرایط کاملا مناسب به خود اختصاص میدهد، به طوری که در قسمت شمالی و شرقی منطقه به دلیل شیب زیاد و کوهستانی بودن منطقه کمترین تناسب و در اراضی قسمت جنوبی منطقه به دلیل شیب کمتر و موقعیت جغرافیایی بهتر، بیشترین تناسب مشاهده گردید.

توان اکولوژیک، زراعت آبی و دیم، AHP Fuzzy ، ArcGIS