فاطمه سیفی - دانش آموخته کارشناسی ارشد اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
علاءالدین کردنائیج - استادیار، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شاهد، تهران، ایران
معصومه پوراسماعیل - استادیار، عضو هیئت علمی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، ایران.
بهزاد سرخی - استادیار، عضو هیئت علمی موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر، کرج، ایران.

به منظور بررسی روابط بین صفات آگرونومیک و فیزیولوژیک ژرم پلاسم بومی گیاه نخود با عملکرد اقتصادی، آزمایشی در سال زراعی ۱۳۹۴ -۹۵ در مزرعه موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر در کرج انجام شد. هفتاد ژنوتیپ نخود کابلی بومی ایران به همراه پنج شاهد آرمان، آزاد، هاشم ، ثمین و ژنوتیپ KC.۲۱۵۲۸۳ در قالب طرح آگمنت در پنج بلوک و در شرایط تنش خشکی (قطع آبیاری از زمان آغاز گلدهی تا پایان دوره رشد) مورد مطالعه قرار گرفتند. صفات روز تا گلدهی، روز تا %۵۰ گلدهی، روز تا تشکیل اولین غلاف، روز تا %۵۰ غلاف دهی، روز تا رسیدن، طول دوره گلدهی، ارتفاع کانوپی، عرض کانوپی، ارتفاع اولین غلاف از سطح زمین، تعداد شاخه اصلی، وزن تک بوته، تعداد نیام در بوته، وزن نیام در بوته، درصد پوکی نیام، درصد تک دانه بودن نیام، تعداد دانه در بوته، وزن دانه در بوته، وزن بیومس و عملکرد اقتصادی مورد ارزیابی قرار گرفتند. نتایج حاصل از تجزیه ضرایب همبستگی برای عملکرد دانه نشان داد که این صفت دارای همبستگی مثبت و بالایی با صفات تعداد نیام در بوته، وزن نیام در بوته، تعداد دانه در بوته، وزن دانه در بوته، وزن بیومس و شاخص برداشت در سطح احتمال % ۱ می باشد. تجزیه رگرسیون گام به گام صفت عملکرد دانه به عنوان متغیر وابسته و سایر صفات به عنوان متغیرهای مستقل حاکی از توجیه ۹۰/۹ درصد از تغییرات این صفت توسط صفات شاخص برداشت، وزن بیومس، وزن دانه در بوته و تعداد نیام در بوته بود. با توجه با این مدل صفات مذکور بیشترین سهم را در پیش بینی عملکرد دارند.

ژرم پلاسم بومی، نخود کابلی، عملکرد دانه، همبستگی، رگرسیون گام به گام.