فتح الله کلانتری - دانشگاه دفاع ملی
محمدحسن نامی - استادیار دانشگاه فارابی

عوامل ژئوپلیتیکی شامل کلیه عواملی است که در چارچوب جغرافیا، سیاست و قدرت بر راهبرد دفاعی تاثیرگذار باشند، عوامل ژئوپلیتیکی در انتخاب نوع راهبرد دفاعی نقش مهمی دارد. در این راستا، پژوهش حاضر با هدف دستیابی به نقش عوامل ژئوپلیتیکی آمریکا و تکفیری­ها از مبدا سرزمینی عراق بر راهبرد دفاعی آن ها جهت مقابله با جمهوری اسلامی ایران می­باشد. این پژوهش به روش توصیفی تحلیلی با رویکرد کمی انجام گردیده و از نوع  توسعه­ای- کاربردی می­باشد، روش جمع آوری اطلاعات میدانی و کتابخانه­ای بوده و جامعه آماری نیز ۳۷ نفر می باشند. نتایج تحقیق حکایت از آن دارد که تعداد عوامل ژئوپلیتیکی دشمن از مبدا سرزمینی عراق ۲۷ عامل است: (۴ عامل طبیعی، ۵ عامل انسانی، ۳ عامل اقتصادی، ۲ عامل سیاست داخلی، ۲ عامل سیاست خارجی، ۶ عامل نظامی، ۳ عامل فرهنگی و ۲ عامل علمی- فناوری)  که تعداد ۱۲ عامل آن دارای دو نقش هم زمان هستند، یعنی هم زمان هم فرصت هستند و هم تهدید و یا هم زمان هم ضعف هستند و هم قوت، در مجموع عوامل ژئوپلیتیک دشمن از مبدا سرزمینی عراق داری ۲۷ عامل و ۳۹  نقش می­باشند. بر اساس دستاوردهای پژوهش حاضر می توان بیان نمود که دشمن در حوزه عوامل ژئوپلیتیکی در موقعیت تهاجمی قرار دارد و اجرای راهبرد بازدارندگی و دفاع­ همه­جانبه توسط نیروهای مسلح ج.ا.ایران و عراق جهت خنثی نمودن تهدیدهای آمریکا و گروه­های تروریستی پیشنهاد می­گردد.

عوامل ژئوپلیتیکی, راهبرد دفاعی, اهداف ملی, عراق