فاطمه پورنصراله - کارشناسی ارشد روانشناسی بالینی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد اردبیل، اردبیل، ایران
مجتبی هاشم زاده - کارشناسی ارشد روانشناسی، دانشگاه آزاد اسلامی، واحد ارسنجان، ارسنجان، ایران

اختلالات خلقی از جمله افسردگی اساسی و اختلال خلقی دو قطبی از جمله شایع ترین مشکلات روان پزشکی در جوامع مختلف به شمار می رود. عملکرد و کیفیت زندگی متغیر مهمی در ارزیابی این دو دسته بیماری محسوب میگردد. پژوهش حاضر با هدف شناسایی و بررسی پروفایل های عملکرد و کیفیت زندگی (QOL) در اختلال افسردگی (MDD)، اختلال دوقطبی (BD) و بزرگسالان سالم، انجام شده است. جامعه آماری این پژوهش کلیه افرادی بودند که به بیمارستان های روانپزشکی و کلینک های خصوصی و مراکز مشاوره تحت نظارت دانشگاه علوم پزشکی تهران مراجعه کرده و تشخیص اختلال افسردگی و دوقطبی گرفته اند، بود. نمونه پژوهش شامل ۱۴۲ نفر از شرکت کنندگان بود که به صورت تصادفی انتخاب شدند که از این بین ۲۸ نفر مبتلا به BD و ۲۱ نفر مبتلا به BDL و ۲۹ نفر مبتلا به MDDتشخیص داده شدند، ۶۴ نفر باقی مانده از شرکت کنندگان کنترل هیچ اختلال خلقی نداشتند. شرکت کنندگان پرسشنامه هایWHODAS۲.۰ و WHOQOL-BREF را تکمیل کردند که جهت تجزیه و تحلیل داده های پنهان ارائه شده بود. چهار راهکار خوشه ای بهترین تناسب و مقایسه را با داده های ما نشان دادند. خوشه ۱ عمدتا شامل بزرگسالان سالم بود و بیشترین عملکرد و کیفیت زندگی را داشت. خوشه ۲ شامل بیماران مسن با علائم افسردگی و اختلالات روانپزشکی بود که اختلالاتشان در کیفیت زندگی و عملکرد با علائم خلقی و چند توانایی شناختی همراه بود. بیماران مبتلا به MDD، BDI یا BDII با افسردگی خفیف تا متوسط، در خوشه ۳ قرار داشتند، ممکن است بیشتر از مداخلات در انعطاف پذیری شناختی، مهار، برنامه ریزی، و توجه مداوم بهره ببرند. در نهایت، بیماران مبتلا به اختلالات خلقی و سطوح بالینی قابل توجه افسردگی و همچنین سابقه تلاش برای خودکشی، در خوشه ۴ جای گرفته اند، ممکن است از تداخل مربوط به حافظه فعال، کنترل مهار کننده و انعطاف پذیری شناختی بهره مند شود، که سه عملکرد اجرایی اصلی اند. این یافته ها باید بیشتر مورد بررسی قرار گرفته و برای هدایت درمان بیماران مبتلا به اختلالات خلقی و الگوهای مختلف اختلال عملکردی مورد استفاده قرار گیرند.

عملکرد، کیفیت زندگی، افسردگی، دو قطبی