محسن پورمحمد - استادیار عضو هیات علمی گروه معارف اسلامی، دانشگاه علوم پزشکی گیلان، دانشکده حضرت زینب، لنگرود،گیلان، ایران

انسان « چگونه موجودی است؟ منزلت و مزیت انسان نسبت به سایر موجودات در چیست؟ اگر انسان به مقام و منزلت خود پی ببرد این شناخت می تواند دورنما، غایت و هدف از زندگی او را تعیین کند. اما با چه نوع ابزاری می توان به این شناخت رسید؟ با توجه به اینکه محور تمام مطالعات در علوم انسانی، »انسان شناسی« است و با توجه به اینکه ابزار و منابع شناخت ممکن است متفاوت باشد، به همان تناسب، شناخت منزلت انسان نیز به روش های مختلفی ممکن است صورت پذیرد. روش تجربی، وجود انسان را از دریچه حس و تجربه و با استمداد از علومی همانندزیست شناسی، فیزیولوژی، روان شناسی، مردم شناسی و...مورد مطالعه قرار می دهد. روش عقلی با نگاهی کلان به ابعاد وجودی انسان، مبدا و غایت آن، به کشف جایگاه وی در نظام آفرینش می پردازد. اما آنچه فوق العاده مهم است نگاه »قرآن کریم« به عنوان نسخه ای برای عملکرد درست؛ هدایت و رسیدن به مقصد نهایی »انسان« است. در ذیل مباحث مربوط به »کرامت درلغت و اصطلاح«، »اقسام و جلوه های کرامت«، و »تفاوت آن با فضیلت« ، »جلوه های فضیلت انسان«، »معیار سنجش کرامت انسانی« و »انسان کامل جانشین خدا در زمین« را؛ در قرآن کریم مورد بحث قرار داده ایم. برای پرهیز از تفسیر به رای، دیدگاه های تفسیری استاد بزرگوار حضرت علامه جوادی مورد توجه بوده است. در این نوشتار سعی ما بر آن بوده است که منزلت »انسان« را بر اساس »قرآن کریم« مورد بحث و بررسی قرار دهیم.

انسان، قرآن، انسان در قرآن، منزلت انسان، کرامت انسان، انسان کامل