هویت معماری خیابان زند در زمان قاجار

هویت هر خیابان را ویژگی ها و امتیازات آن خیابان در دوره ای نسبت به دوره پیش مشخص می سازد. اجزا و عناصر سازنده شکل خیابان ، نحوه ترکیب آنها و عامل زمان، همگی دارای قابلیت تداعی معنا، بالا بردن قابلیت ایجاد تصویر ذهنی، ایجاد حس مکان و هویت معماری آن خیابان هستند.. هدف از این پژوهش بررسی هویت معماری خیابان زند شیراز در طول دوره تاریخی قاجار که نقش مهمی در شکل گیری خیابان زند به عنوان یکی از قدیمی ترین خیابان های شهر شیراز و مهمترین شاهراه اقتصادیست،است. جایگاه و مرتبه ی معماری قاجار در تاریخ معماری گذشته ی ایران (قبل از دورهی جدید) میتواند محل بحث و تامل باشدپژوهش حاضر از جمله پژوهش های تفسیری تاریخی است که با جمع آوری داده های کتابخانه ای و مشاهدات میدانی به تفسیر و تحلیل جنبه های مداخلات دیدگاه حاکم و تاثیر آن بر معماری خیابان زند در طول دوره قاجار، میپردازد. بدین منظور معیارهای ارزیابی هویت معماری متاثر از دیدگاه حاکم، در طول خیابان در سه دسته کالبدی، اجتماعی و تاریخی در نظر گرفته شد. نتایج حاصل از پژوهش حاکی از آن است که مداخلات صورت گرفته توسط نهادهای رسمی انجام میگیرد و نهادهای اجتماعی ای جهت کنترل مداخلات وجود ندارد. از یک سو مداخلات صورت گرفته در جهت رسیدن به مشروعیت دیدگاه حاکم است و هر دوره به اقتضای شرایط سیاسی و اجتماعی موجود ،روند مختص به خود را پی میگیرد. و از سوی دیگردریافتیم در دوره قاجار سرعت رشد تغییرات و مداخلات به دلیل عدم دسترسی به فناوری های شتاب دهنده در اعمال تغییرات، کم بود به همین دلیل منظر خیابان از حیث کالبدی کمتر دچار اغتشاش بصری شد با این وجود دوره ی قاجار در هویت بخشی معماری خیابان زند نقش به سزایی را ایفا نموده است .

Keywords:

زمان قاجار , هویت معماری , تاریخ , خیابان کریمخان زند , شیراز.