محمدمسعود غیابی - دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر،دانشگاه آزاد اسلامی تهران واحد جنوب ، ایران

شهرستان چرداول یکی از شهرهای تاریخی استان ایلام است که دارای آثار تاریخی فراوانی است. قلعه متعددی از دوره های مختلف تاریخی در این شهرستان به جای مانده است که باتوجه به موقعیت جغرافیایی تاریخی این منطقه، تحولات سیاسی و اجتماعی این دوران را در خود منعکس میسازند و از ویژگیهای معماری خاصی برخوردارند. قلعه سام که مربوط اواخر دوره اشکانی و اوایل دوره ساسانی می باشد.یکی از مهمترین قلعه های دوره اشکانیان این شهرستان واقع در روستای چم بور است که در راستای نیل به اهداف نظامی و دفاعی حکام محلی بنا نهاده شده است. این پژوهش بر اساس مطالعات کتابخانهای و میدانی و با روش توصیفی- تحلیلی و با رویکرد تاریخی انجام گرفته است. بررسی ویژگی ساختاری و کالبدی قلعه سام و اجزای مختلف این بنا حاکی از این است که این بنا هم کاربرد مسکونی داشته و هم در مواقع ضروری کاربرد نظامی داشته است. اجزای سازنده بنای سام شامل برج و باروها ، تیرکشها، چاه آب، و محل ذخیره مواد غذایی میباشد. بخشهایی از این بنا به مرور زمان تخریب شده است و بررسیها نشان داد عمده آسیب-های وارد به قلعه آسیبهای انسانی و عمدی و آسیبهای طبیعی میباشد.

قلعه سام، چرداول، معماری، کالبدی-فضایی