مطالعه، طرح مرمت و احیای کاروانسرای سادات یزد با رویکرد احیای:(مشاغل بومی در محله بازار)

کاروانسراهای درون شهری، محل مبادلات کالاهای تجاری و نیز مکانی امن برای اقامت مسافران و تجار بوده است. این کاروانسراها عمدتا در جنب بازار و مرتبط با بازارها بوده اند. بازار قدیمی یزد که در بافت تاریخی شهر یزد واقع شده از مجموعه عناصر تجاری و غیر تجاری تشکیل شده که هریک علاوه بر نقش مستقل خود در مجموع بازار را شکل می دهند. با توجه به جایگاه تجاری یزد، از دوره های گذشته در شهر یزد و بازار یزد کاروانسراهای متعددی بر جای مانده که بیشتر در بازار و مناطق اطراف آن واقع اند. پراکندگی این بناها در اطراف بازار، از یک سو نمایان گر و سعت تجاری در یزد و از سوی دیگر نشان دهنده اهمیت بازار یزد در تجارت و مبادله کالاست. این نوشتار به پژوهش درباره کاروانسرای سادات یزد واقع در بازار پنجه علی می پردازد که از نظر روش، تحقیق تاریخی محسوب می گردد، چون بنا متعلق به یک دوره تاریخی است و در صدد ارائه راهکار و راهبردهایی برای بهتر شدن اوضاع موجود است، لذا تحقیق از نظر هدف کاربردی محسوب می شود و از نظر روش، مورد کاوی است. نتیجه تحقیق نشان داد که با توجه به منسوخ شدن سفرهای کاروانی، سرای سادات عملکرد اصلی خود را که تجارت فرش دستباف و همچنین نخ و ریسمان و طناب بوده از دست داده اما با حفظ عملکرد انبار، تبدیل به کارگاه های رفو و پرزگیری فرش شده است که این یک رخداد جمعی برای سراهای بازاری یزد است. لذا با توجه به کار کرد همزمان بازار پنجه علی و کاروانسرا در گذشته می توان با تاکید بر انتظام بخشی به کاربری فعلی آن و ایجاد مشاغلی برای تولید بومی فرش دستباف، مرمت و پرز گیری فرش و همچنین معرفی منسوجات بومی و اصیل یزد به مردم به احیای آن پرداخت.