سالار جمالی
ابراهیم پورجم
ناصر صفایی
عزیزاله علیزاده

به منظور براورد میزان خسارت نماتود نوک سفیدی برگ برنج روی رقم علی کاظمی، پژوهشی طی سال های ۱۳۸۴ و ۱۳۸۵ در شرایط گلخانه و میکروپلات در موسسه تحقیقات برنج کشور انجام گرفت. برای اجرای این آزمون از پلات هایی به ابعاد ۵/۰*۱ مترمربع استفاده شد. مایه زنی نماتودها به کمک لوله های پلاستیکی در مرحله گیاهچه و با جمعیت های ۰، ۱۰۰، ۳۰۰، ۵۰۰، ۷۰۰ و ۹۰۰ نماتود به ازای هر گیاه انجام شد. ارزیابی خسارت در گلخانه در قالب طرح کاملا تصادفی و در میکروپلات با استفاده از طرح بلوک های کامل تصادفی با چهار تکرار انجام گرفت. شاخص های مورد بررسی در این مطالعه، شامل توسعه علائم بیماری (تعداد بوته ها و برگ های آلوده)، میزان عملکرد و تراکم جمعیت نماتود در داخل بذر بودند. تجزیه واریانس داده ها نشانگر معنی دار بودن تفاوت تیمارها در پارامترهای مورد بررسی بود. حداقل جمعیت مورد نیاز برای ایجاد علائم و کاهش عملکرد در شرایط میکروپلات ۵۰۰ نماتود و در گلخانه ۳۰۰ نماتود بود. تحلیل رگرسیون داده های گلخانه و میکروپلات نشان داد که درصد کاهش عملکرد با جمعیت نماتود هم بستگی بالایی دارد ( و ). هم چنین هم بستگی بین درصد شدت علائم و جمعیت نماتود مثبت و در سطح احتمال پنج درصد معنی دار گردید ( و ). نتایج تحلیل رگرسیون منجر به ارائه معادله هایی شده است که از آنها میزان خسارت را می توان از روی جمعیت نماتود براورد نمود.

Loss assessment, Rice, White tip nematode, Aphelenchoides besseyi., ارزیابی خسارت، برنج، نماتود نوک سفیدی، Aphelenchoides besseyi