اثر روش کاشت و میزان رطوبت خاک بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه گلرنگ در اصفهان

به منظور تعیین روش کاشت مناسب برای گلرنگ تحت شرایط متفاوت آبیاری، آزمایشی به صورت اسپلیت فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در تابستان ۱۳۸۵ در مزرعه پژوهشی دانشگاه صنعتی اصفهان اجرا شد. در این آزمایش دو روش کاشت جوی و پشته (با فاصله ردیف ۴۵ سانتی متر و فاصله بین دو بوته ۵ سانتی متر) و مسطح (با فاصله ردیف ۲۵ سانتی متر و فاصله بین دو بوته ۸ سانتی متر) به همراه دو رژیم آبیاری (آبیاری پس از ۸۵ و ۱۰۰ میلی متر تبخیر تجمعی از تشتک تبخیر کلاس A) به عنوان فاکتورهای اصلی و دو رقم گلرنگ (کوسه و IL۱۱۱) به عنوان فاکتور فرعی در نظر گرفته شدند. نتایج نشان داد روش کاشت مسطح نسبت به روش کاشت جوی و پشته به طور معنی داری سبب تسریع در مراحل نموی، افزایش شاخص سطح برگ، افزایش عملکرد دانه، اجزای عملکرد دانه، شاخص برداشت و درصد روغن دانه ها گردید. در این بین کاهش میزان رطوبت قابل استفاده در خاک ارتفاع بوته، تعداد طبق در بوته، تعداد دانه در طبق، وزن هزار دانه، وزن خشک اندام هوایی، عملکرد دانه و شاخص برداشت را کاهش داد. ولی میزان رطوبت خاک تاثیر معنی داری بر شاخص سطح برگ در مرحله ۵۰ درصد گل دهی، طول مراحل نمو و درصد روغن نداشت. طول دوره رشد رقم کوسه در کلیه مراحل رشد نسبت به رقم IL۱۱۱ بیشتر بود و در کلیه صفات مورد اندازه گیری نسبت به رقم IL۱۱۱ برتری داشت. هیچ یک از اثرات متقابل عوامل آزمایشی بر عملکرد دانه در واحد سطح معنی دار نبود، ولی به طور کلی عملکرد دانه در روش کاشت مسطح نسبت به جوی و پشته حدود ۳۶ درصد بیشتر بود. اثر متقابل رقم و روش کاشت بر عملکرد روغن معنی دار گردید. حداکثر عملکرد روغن (۱۱۶۸ کیلوگرم در هکتار) برای رقم کوسه در روش کاشت مسطح و حداقل آن (۴۱۷ کیلوگرم در هکتار) برای رقم IL۱۱۱ در روش کاشت جوی و پشته به دست آمد. با توجه به نتایج به دست آمده، به نظر می رسد که در شرایط مشابه مطالعه حاضر و جهت حصول عملکرد بیشتر در کاشت تابستانه گلرنگ، ترکیب روش کاشت مسطح و رقم کوسه تولید برتری خواهد داشت.

Keywords:

Planting Pattern , Irrigation , Safflower , Genotypes , Yield , Yield componets. , روش کاشت , آبیاری , ارقام گلرنگ , عملکرد , اجزای عملکرد