بررسی اثر تنش خشکی بر جمعیت و خسارت مگس گلرنگ ( Acanthiophilus helianthi )، شته گلرنگ ( Uroleucon carthami ) و زنجرک Empoasca decipiens

گیاه گلرنگ، با داشتن روغنی با اسیدهای چرب غیراشباع بسیار با ارزش می باشد، ولی حساسیت این گیاه به برخی آفات از جمله مگس گلرنگ(Acanthiophilus helianthi) به ویژه در شرایط تنش خشکی منجر به محدودیت تولید آن شده است. به منظور بررسی اثر تنش خشکی بر جمعیت و میزان خسارت آفات گلرنگ به ویژه مگس گلرنگ آزمایشی در شرایط مزرعه با پنج تیمار آبیاری شامل ۵۰، ۷۰، ۹۰، ۱۱۰و۱۳۰ میلی متر تبخیر از تشت تبخیر کلاس A در یک طرح بلوک کامل تصادفی با سه تکرار روی توده محلی گلرنگ به نام کوسه انجام شد. در هر سطح تنش آبیاری، نصف یک کرت با حشره کش کلرپیریفوس با غلظت ۲ در هزار به صورت موضعی سمپاشی گردید تا با حالت سمپاشی نشده مقایسه گردد. در مدت هشت هفته جمعیت آفاتی مانند شته Uroleucon carthami، زنجرک Empoasca decipiens و مگس گلرنگ و نیز درصد خسارت غوزه های گلرنگ توسط مگس گلرنگ اندازه گیری گردید. نتایج نشان داد که در شرایط سمپاشی نشده حداکثر میزان جمعیت مگس گلرنگ (۳۸/۲ مگس در هر تور) و شته (۵۷/۱۶۵ شته در بوته) در شرایط تنش خشکی شدید(۱۳۰ میلی متر تبخیر از تشت تبخیر) وجود دارد. تنش خشکی کاهش عملکرد دانه گلرنگ را نیز به همراه داشت. تنش خشکی شدید به همراه شرایط سمپاشی نشده موجب افزایش جمعیت آفات گلرنگ بخصوص مگس گلرنگ و کاهش۲۳/۳۰ درصدی عملکرد آن گردید. با این حال تنش اندک خشکی ۷۰ میلی متر تبخیر از تشت تبخیر علاوه بر این که کاهش نسبی جمعیت حشرات را به همراه داشت، در مصرف آب نیز صرفه جویی می شد. هم چنین در این بررسی جمعیت زنجرک تحت تاثیر تنش خشکی کاهش یافت. حداقل خسارت مگس گلرنگ از نظر درصد آلودگی غوزه در شرایط عدم سمپاشی ( ۸۶/۱۵ درصد) و حداکثر عملکرد در شرایط سمپاشی شده(۵/۱۶۸۷ کیلوگرم در هکتار) نیز در آبیاری با ۷۰ میلی متر تبخیر از تشت تبخیر حاصل شد.

Keywords:

Safflower , Safflower fly , Drought , Yield. , گلرنگ , مگس گلرنگ , خشکی , عملکرد