افسانه مظاهری
بیژن حاتمی
جهانگیر خواجه علی
سید ابراهیم صادقی

سوسک شاخک بلند سارتا Aeolesthes sarta، یکی از مخرب ترین آفات چوبخوار درختان مثمر و غیرمثمر در ایران می باشد. در این پژوهش برخی از پارامترهای تولید مثلی آن در شرایط آزمایشگاه با رهاسازی حشرات کامل هم سن تازه ظاهر شده (۱ تا ۲ روز پس از خروج از مکان های زمستان گذران) به صورت جفت های جداگانه روی قطعات بریده شده تنه درخت اوجا درون قفس، در ۱۵ تکرار مطالعه شد. از این داده ها در تهیه جدول باروری سوسک چوبخوار سارتا نیز استفاده گردید. بر اساس نتایج این پ‍ژوهش حشرات ماده به طور میانگین ۲/۰±۹/۳ روز پس از رهاسازی شروع به تخم گذاری نمودند و میانگین دوره تخم گذاری این حشره ۶/۰±۶/۱۶ روز به طول انجامید. میانگین تعداد تخم گذاشته شده توسط هر حشره ماده ۵/۱۷±۶/۱۲۲ عدد تعیین شد. طول عمر حشرات نر ۶/۰±۲۶ و طول عمر حشرات ماده ۴/۰±۴/۲۹ روز بود. حشرات ماده در طول دوره تخم ریزی هیچ گونه تلفاتی نداشتند، بنابراین مقادیر نرخ ناخالص تولیدمثل (GRR) و نرخ خالص تولید مثل (R۰ یا NRR) (نسل/ماده/ماده) برابر و معادل ۷/۸±۶/۶۱ به دست آمد. نرخ ذاتی رشد جمعیت (rm)، میانگین طول مدت هر نسل (T) و مدت زمان لازم برای دو برابر شدن جمعیت (t) به ترتیب ۵-۲۴/۰±۰۰۶۷/۰ نتاج ماده به ازای هر ماده در روز، ۴/۰±۵/۶۱۲ و ۶/۳±۷/۱۰۲ روز برآورد شد. نرخ متناهی افزایش جمعیت (λ) (روز/ماده/ماده)، ۵-۲۴/۰±۰۰۶/۱ تعیین شد. در این آزمایش پایین بودن مقدار نرخ ذاتی رشد جمعیت مربوط به سه عامل سن بالای افراد تولیدمثل کننده (میانگین ۶۰۲ روز)، طول عمر پایین آنها در طول دوره تولیدمثل (حداکثر ۲۲ روز) و طولانی بودن میانگین طول مدت یک نسل (۵/۶۱۲ روز) می باشد.

Cerambycidae, , , Reproductive parameters, Fertility table., Cerambycidae، , ، پارامترهای تولیدمثلی، جدول باروری