منوچهر حیدرپور
سید فرهاد موسوی
علی رضا روشنی زرمهری

سرریزهای چند وجهی به دلیل تغییرات جزئی بار استاتیکی روی تاج در شرایط نوسانات زیاد شدت جریان، در مقایسه با انواع دیگر سرریز، سازه هایی اقتصادی برای کنترل سطح آب در شبکه های آبیاری محسوب می شوند. این سرریزها از وجوه متصل به هم تشکیل شده که در پلان ممکن است به شکل ذوزنقه، مثلث و یا شکل های دیگر با تکرار چند سیکل دیده شوند. در این تحقیق، سرریزهای چند وجهی که در پلان به شکل مستطیل و U می باشند، مورد بررسی قرار گرفته اند. آزمایش ها روی ۱۵ مدل آزمایشگاهی سرریز انجام گرفته است. مدل ها شامل ۸ سرریز چند وجهی مستطیلی، ۶ سرریز چند وجهی U شکل با طول و ارتفاع های متفاوت و یک مدل سرریز خطی می باشند. این مدل ها در یک فلوم به طول ۷، عرض ۳۲/۰ و ارتفاع ۳۵/۰ متر آزمایش گردیدند. نتایج آزمایش های این پژوهش نشان داد که در مورد کلیه سرریزهای چند وجهی، ضریب دبی نسبت به Ht)  Ht/p: بار هیدرولیکی کل و P: ارتفاع سرریز) ابتدا افزایش یافته و پس از رسیدن به یک ماکزیمم، شروع به کاهش می نماید. با افزایش ارتفاع سرریز، مقدار ضریب دبی در یک Ht/P مشخص افزایش می یابد. نتایج هم چنین نشان می دهد که افزایش طول موازی با جهت جریان در سرریزهای چند وجهی باعث کاهش ضریب دبی و افزایش طول عمود بر جهت جریان باعث افزایش آن می شود. هم چنین، ضریب دبی در سرریزهای چند وجهیU شکل بیشتر از سرریزهای مستطیلی می باشد. مقایسه نتایج به دست آمده با نتایج تولیس و همکاران (۱۹۹۵) برای سرریزهای ذوزنقه ای نشان می دهد که ضریب دبی در سرریز U شکل بیشتر از سرریزهای ذوزنقه ای با زاویه α برابر ۸ و ۱۲ درجه بوده و هم چنین ضریب دبی در سرریزهای مستطیلی کمتر از ضریب دبی در سرریزهای اخیر است.

Labyrinth weir, Linear weir, Coefficient of discharge, Laboratory model, سرریز چند وجهی، سرریز خطی، ضریب دبی، مدل آزمایشگاهی