اثر کاربرد پساب و لجن فاضلاب صنعتی بر غلظت برخی عناصر و عملکرد گندم، جو و ذرت

پساب و لجن فاضلاب می توانند نیاز آبی و غذایی گیاه را تامین نموده، به همین علت به عنوان منابع آبی و کودی ارزان قیمت مورد توجه قرار گرفته اند. البته وجود فلزات سنگین در پساب و لجن و امکان جذب آنها به وسیله گیاهان و ورود آنها به زنجیره غذایی انسان و حیوان نباید از نظر دور بماند. هدف از انجام این پژوهش تعیین آثار پساب و لجن فاضلاب صنعتی بر غلظت تعدادی از عناصر پرمصرف، کم مصرف، فلزات سنگین و سدیم و هم چنین عملکرد سه گیاه گندم (Triticum aestivum)، جو (Hordeum vulgare) و ذرت (Zea mays) بود. این مطالعه در شرایط گلخانه ای و در قالب طرح کاملا تصادفی در چهار تکرار و پنج تیمار شامل آب چاه،آب چاه+ لجن ( ۵۰ تن در هکتار) و سه پساب صنعتی از کارخانه پلی اکریل ایران به نام های پساب خروجی هوادم ها مربوط به برج های خنک کننده، پساب سرریز تصفیه پساب و پساب خروجی به رودخانه انجام گرفت. تجزیه پساب ها و لجن نشان داد که غلظت عناصر مختلف آنها در محدوده مجاز استانداردهای مربوطه می باشد. هیچ کدام از تیمارها در گیاه ذرت و نیز تیمار پساب خروجی هوادم ها در گندم و جو نتوانست نیاز گیاهان را به عنصر نیتروژن تامین نماید. همه تیمارها نیاز گندم به فسفر را تامین نمودند، ولی در مورد ذرت در هیچ کدام از تیمارها و در مورد جو در تیمارهای پساب خروجی هوادم ها، سرریز تصفیه پساب و خروجی به رودخانه نیاز گیاه به فسفر برآورده نشد. غلظت عناصر کم مصرف و سنگین در گیاهان در تیمارهای دارای لجن و پساب های صنعتی بیشتر از تیمار آب چاه بود. عملکرد وزن خشک اندام هوایی و ریشه در تیمار آب چاه+ لجن در تمام گیاهان بالاترین مقدار را به خود اختصاص داد. کاربرد پساب ها در مقایسه با آب چاه سبب افزایش عملکرد وزن خشک اندام هوایی گیاهان شد.

Keywords:

Industrial effluent , Sewage sludge , Micronutrient and heavy metals , Wheat , Barley , Corn. , پساب صنعتی , لجن فاضلاب , فلزات کم مصرف و سنگین , گندم , جو , ذرت