جواد پوررضا
محمد علی ادریس
حشمت اله خسروی نیا
علی آقایی

در قالب طرح کاملا تصادفی، اثر شش ماده افزودنی مختلف به بستر شامل آهک، اسید کلریدریک، زئولیت، زاج سفید، پادآمونیاک و اسیدهای چرب بر میزان ازت، pH ، درجه حرارت رطوبت و بار میکروبی بستر جوجه های گوشتی مورد بررسی قرار گرفت. هر یک از مواد مذکور به میزان یک کیلوگرم در متر مربع به کار برده شد. تعداد ۶۱۶ قطعه جوجه گوشتی (نر و ماده) به ۲۸ گروه ۲۲ قطعه ای تقسیم شدند و هر چهار گروه به یکی از هفت تیمارهای آزمایشی از یک روزگی تا ۵۶ روزگی اختصاص یافتند. همه تیمارها با جیره یکسان تغذیه و در طول دوره آزمایش معیارهای فوق الذکر اندازه گیری شدند. رطوبت بستر تحت تاثیر معنی دار تیمارها واقع نشد. pH بستر تحت تاثیر معنی دار تیمارهای آزمایشی قرار گرفت (۰۵/p<۰) به طوری که در سن ۲۱ روزگی کمترین pH مربوط به زاج سفید و بیشترین مربوط به آهک بود. روند تغییر pH در پایان دوره به نحوی بود که pH همه تیمارها تقریبا یکسان بود و اختلاف معنی داری بین آنها مشاهده نشد. درجه حرارت بستر تحت تاثیر معنی دار تیمارها قرار نگرفت. اختلاف بین تیمارها از لحاظ ازت بستر و بار میکروبی معنی دار بود. هم بستگی هم بستگی بین pH و ازت بستر معنی دار و منفی بود (۹۵/۰-= r). اثر تیمارها بر فسفر محلول معنی دار بود و بستر های حاوی زاج سفید و پاد آمونیاک به طور معنی داری فسفر محلول کمتری داشتند. هم بستگی بین فسفر محلول و pH مثبت و برابر ۴۸/۰=r بود. نتایج نشان داد که استفاده از برخی مواد افزودنی بستر می توانند در کاهش pH ، فسفر محلول و افزایش ازت بستر موثر باشند و این تاثیر با افزایش زمان احتمالا به دلیل مصرف شدن مواد موثره این گونه افزودنی ها کاهش می یابد.

Litter nitrogen, pH, Ammonia, Soluble P, Broiler chickens, ازت بستر، pH بستر، آمونیاک، فسفر محلول، جوجه گوشتی