ابراهیم قاری زاده گلسفیدی
بیژن حاتمی
حسین سیدالاسلامی

کفشدوزک کریپتولموس ( Cryptolaemus montrouzieri Muls. (Col.:Coccinellidae یک شکارگر چندخوار است که جهت کنترل شپشک های آردآلود (Pseudococcidae) در باغ ها و گلخانه ها استفاده می شود. بالشتک مرکبات (Pulvinaria aurantii Cockerell (Hom.: Coccidae یکی دیگر از آفات فعال درشمال کشور روی درختان مرکبات نیز مورد تغذیه این کفشدوزک قرار می گیرد. پژوهش حاضر به منظور بررسی ویژگی های زیستی این کفشدوزک روی شپشک آردآلود و بالشتک مرکبات در شرایط آزمایشگاه (روشنایی ۱۴ ساعت، دما ۱±۲۵ درجه سانتی گراد و رطوبت نسبی ۵±۷۰ درصد) انجام شد. برای این کار تخم های کفشدوزک از کلنی های جداگانه از روی دو میزبان، جمع آوری شد. طول دوره جنینی، سنین لاروی ۱ ، ۲ ، ۳ ، ۴ ، کل دوره لاروی، دوره پیش شفیرگی، شفیرگی و دوره تخم تا حشره کامل روی دو طعمه بررسی شد که به جز طول دوره لاروی سن ۴ (در سطح ۱درصد) و کل طول دوره لاروی (درسطح ۵ درصد) بقیه اختلاف معنی داری نداشتند. نسبت جنسی کفشدوزک با تغذیه از دو طعمه، ۱:۱ و اختلاف معنی دار نداشت. به جز طول دوره قبل از تخم گذاری روی دو میزبان سایر شاخص های کفشدوزک شامل میانگین طول عمر کفشدوزک ماده، میانگین تخم گذاری روزانه، جمع تخم های گذاشته شده و میزان تفریخ تخم ها دارای اختلاف معنی داری در سطح ۱ درصد بودند. میانگین میزان تغذیه کل دوره لاروی کفشدوزک از تخم شپشک آردآلود و بالشتک مرکبات به ترتیب ۵۷۱۵ و ۷۶۹۴ عدد بود که اختلاف معنی داری را در سطح ۱ درصد نشان داد. نتایج این پژوهش نشان داد که برخی از شاخص های زیست شناسی کفشدوزک روی دو طعمه در شرایط آزمایشگاهی با هم اختلاف معنی داری داشتند، ولی با توجه به تغذیه بیشتر کفشدوزک از تخم بالشتک، چنین به نظر می رسد که بتوان از این حشره مفید در مبارزه بیولوژیک علیه بالشتک مرکبات نیز استفاده کرد.

, Mealy bug, Citrus soft scale., ، شپشک آردآلود، بالشتک مرکبات