سیدجواد محمدی تبار - کارشناسی ارشد زمینشناسی پترولوژی – دانشگاه بوعلی سینا
فائزه صادقی - کارشناسی مهندسی معدن – دانشگاه صنعتی همدان

توده ی نفوذی باغچه غاز در استان همدان، و در شمال شرق شهرستان فامنین واقع شده است. این توده بین روستاهای دهلق، حسام آباد، قابان قلی وشورگل قراردارد. این توده نفوذی در زون سنندج- سیرجان واقع می باشد. بر اساس مطالعات پتروگرافی توده ی آذرین باغچه غاز از لحاظ طیف ترکیبی شامل گابرو و گابرونوریت است. سنگهای مورد مطالعه دارای ماهیت کالک_آلکالن و تولئیتی هستند. روندهای تشکیل شده در نمودارهای هارکر، پیوستگی ژئوشیمیایی و برخورداری از منشاء یکسان را برای این سنگها تایید میکند. در نمودارهای عنکبوتی موازی بودن روند این نمودارها، خاستگاه مشترک نمونه ها را تایید می نماید. وجود غنی شدگی در عناصر K و Pb و تهی شدگی در Nb نشانگر درگیری ماگما با پوسته ی قارهای است. نمودارهای متمایز کننده ی محیط تکتونیکی شکل گیری ماگما در محیط وابسته به حاشیه ی فعال قارهای را منعکس میکند. در نمودارهای عنکبوتی مربوط به عناصر جزئی ، آنومالی منفی Nb، P و Ti نشانگر محیط فرورانش و ماهیت کالک_ آلکالن سنگها میباشد. مقدارنسبت Ba/Nb باالتر از ۱۶ یکی از مهمترین خصوصیات ژئوشیمیایی ماگماهای قوس است. این مقدار در نمونه های مورد مطالعه ۳۳/۳۰ است. نسبت Nb/Th بطور میانگین در سنگهای منطقه ۲/۱۴ است (Nb/Th<۳) به عنوان مشخصهی سنگهای کالک_آلکالن در قوس است و نیز غنی شدگی Th نسبت به Nb میتواند تاییدی بر محیط قوس آتشفشانی برای مجموعه ی نفوذی مورد نظر باشد. غنی شدگی از عناصر LREE نسبت به HRE و مقدار کم Ti, Nb , Zr وابستگی این سنگها را به سری کالک_آلکالن تایید میکند. در تشکیل ماگمای سنگهای مورد مطالعه فرآیندهای تبلورتفریقی، ذوب بخشی وآلایش دخالت داشته اند.

توده نفوذی، باغچه غاز، گابرو، آذرین، فامنین