فرهاد شکوهی فر
عبدالرضا باقری
ماهرخ فلاحتی رستگار

اطلاعات اندک موجود در مورد تنوع قارچ Ascochyta rabiei یکی از مهم ترین عوامل محدود کننده برنامه های اصلاحی برای مقاومت نسبت به بیماری برق زدگی نخود است. در این پژوهش تنوع ژنتیکی جمعیت این قارچ در ایران بررسی شده است. بدین منظور، ۲۶ جدایه از ۱۶ استان کشور انتخاب و تنوع ژنومی آنها با استفاده از روش RAPD ارزیابی شد. با به کارگیری ۱۲ آغازگر تصادفی، الگوی باندی DNA جدایه ها تهیه شد، و بر این اساس تنوع ژنتیکی و فاصله ژنتیکی بین جدایه ها محاسبه و روابط خویشاوندی آنها با استفاده از تجزیه خوشه ای تعیین گردید. نتایج نشان داد که روش RAPD ابزاری قوی برای تجزیه ژنومی جمعیت A. rabiei است. در میان آغازگرهای به کار برده شده ۱۰ آغازگر پلی مورفیسم نشان دادند. بر اساس داده های به دست آمده، شاخص تنوع ژنتیکی جدایه ها ۹۸ درصد برآورد شد، که نشان دهنده تنوع ژنتیکی زیاد این بیمارگر در ایران است. فاصله ژنتیکی بین جفت جدایه ها از ۱۶/۰ تا ۶۱/۰ متغیر بود. بیشترین فاصله ژنتیکی بین جدایه های ۲۰ و ۲۲ (از استان های قزوین و گلستان)، و کمترین فاصله بین جدایه های ۱۲ و ۲۶ (از استان های مرکزی و مازندران) دیده شد. در سطح شباهت ۹۰ درصد، کل جدایه ها در ۲۲ گروه ژنوتیپی جداسازی و از حرف A تا V نام گذاری شدند، و نیز الگوی پراکنش آنها در ایران مشخص شد.

blight, Genetic diversity, Genetic distance, RAPD., ، تنوع ژنتیکی، فاصله ژنتیکی، RAPD