علی ا کبر صفری سنجانی
گیتی امتیازی
حسین شریعتمداری

مواد آلی و کانی های رسی خاک بیشتر آنزیم های ریزجانداران آن را جذب و نگهداری کرده، به پایداری آنها در خاک می افزایند. این پژوهش برای روشن تر شدن سهم هر یک از بخش های آلی و کانی خاک از فعالیت آنزیم های سلولولیتیک بی جنبش شده در آن انجام گردید. آنزیم سلولاز روی برخی از نگهدارنده های آلی و کانی خاک بی جنبش شد. فعالیت آنزیم های اگزوگلوکاناز و اندوگلوکاناز بی جنبش شده در زمان های مختلف اندازه گیری شد. پایداری آنزیم های اگزوگلوناز و اندوگلوکاناز بی جنبش شده، به نگهدارنده آن بسیار وابسته بود. پس از ۲۰ روز نگهداری در دمای چهار درجه سانتی گراد، کاهش فعالیت آنزیم هایی که روی نگهدارنده های آلی مانند آویسل بی جنبش شده بودند ناچیز بود. در برابر آن، کاهش فعالیت آنزیم هایی که روی خاک و کانی های آن بی جنبش شده بودند نسبتا زیاد بود. از سوی دیگر، فعالیت آنزیم های اگزوگلوکاناز و اندوگلوکاناز بی جنبش شده روی آویسل و مانده های کشاورزی به اندازه چشم گیری بیشتر از خاک و کانی های رسی آن بود. بنابراین، شاید بتوان گفت که بخش بزرگی از فعالیت آنزیم های سلولولیتیک خاک وابسته به آنزیم هایی است که روی مانده های کشاورزی در خاک نگهداری و بی جنبش شده اند. پوشاندن هر یک از نگهداره های کانی های رسی، خاک و آویسل با هیدروکسید آلومینیم (چهار میلی مول بر گرم) به اندازه چشم گیری بر مقدار و فعالیت آنزیم های بی جنبش شده روی آنها افزود. فعالیت آنزیم های اگزوگلوکاناز و اندوگلوکاناز بی جنبش شده روی خاک و کانی های هم یون شده با کلسیم بیشتر از آنزیم های بی جنبش شده روی خاک و کانی های هم یون شده با پتاسیم بود. ولی این پیامدها شاید وابسته به پیامد ویژه کاتیون کلسیم در روش ارزیابی، و نیز فعالیت این آنزیم ها باشد. به هر حال، پیامدهای کاتیون هم یون کننده بر آنزیم های بی جنبش شده روی آویسل چشم گیر نبوده است.

Immobilization, Exoglucanase, Endoglucanase, Agricultural residues, Avicel, Clay minerals, بی جنبش شدن، اگزوگلوکاناز، اندوگلوکاناز، مانده های کشاورزی، آویسل، کانی های رسی