نقش نر سترون شده توسط پرتو گاما در مدیریت تلفیقی کنترل شب پره بزرگ موم [Galleria mellonella L. (Lep., Pyralidae)]

کنترل شب پره بزرگ موم توسط روش نرسترونی با استفاده از پرتو گاما، و روش شیمیایی بررسی و مقایسه گردید. به منظور تعیین دوز مناسب پرتو گاما در سترون نمودن شفیره های نر شب پره بزرگ موم، آزمایشی در چارچوب طرح کامل تصادفی با پنج تیمار صفر، ۲۵۰، ۳۰۰، ۳۵۰ و ۴۰۰ گری) در سه تکرار انجام شد. بررسی نتایج مشخص نمود که بهترین دوز سترون کننده، دوز ۳۵۰ گری پرتو گاما می باشد. برای مشخص نمودن نسبت رهاسازی نرهای سترون به نرهای سالم در برابر تعداد مساوی از حشرات ماده طبیعی، آزمایشی در چارچوب طرح کامل تصادفی با پنج تیمار (۱:۱:۱؛ ۱:۱:۲؛ ۱:۱:۳؛ ۱:۱:۴؛ ۱:۱:۵) در سه تکرار انجام گرفت. نتایج به دست آمده نشان داد چنانچه نسبت رهاسازی نرهای سترون در جمعیت های سالم ۱:۱:۴ باشد، نتیجه مطلوب حاصل می گردد. به منظور بررسی امکان بکرزایی این حشره، طرح آزمایشی کامل تصادفی با دو تیمار (ماده های باکره و ماده های جفت گیری نموده)، در سه تکرار انجام شد. نتایج نشان داد که حشره ماده توانایی بکرزایی ندارد. برای مقایسه عملکرد روش کنترل نرسترونی با روش شیمیایی، آزمایشی با سه تیمار و سه تکرار در انبارهای موم به ابعاد ۱۰۰×۱۱۵×۱۷۶ سانتی متر، که هر کدام حاوی ۲۰ شان سیاه رنگ در یک کندوی دوطبقه و عاری از هر گونه آلودگی بود، انجام گردید. تیمارهای آزمایشی شامل کنترل به روش نرسترونی، شیمیایی و بدون کنترل بود. برای کنترل شیمیایی، به ازای هر متر مکعب فضا یک قرص سه گرمی فستوکسین ۵۶%، و برای تیمار نرسترونی به نسبت رهاسازی (۱:۱:۴) در هر انبار، ۱۳۴ نرسترون، ۳۳ نر سالم و ۳۳ ماده سالم استفاده شد. پس از بررسی میزان کنترل در روش های مختلف، مشخص شد که به احتمال ۹۵% بین کنترل شیمیایی و کنترل ژنتیکی (نرسترونی) این آفت تفاوتی وجود ندارد.

Keywords:

Greater wax moth , Male sterilization , Parthenogenesis , Integrated control management. , شب پره بزرگ موم , نرسترونی , بکرزایی , کنترل تلفیقی