تحلیل محدودیت های عملکرد گندم در پارس آباد مغان، شمال غرب ایران

یکی از مشکلات اساسی تولید گیاهان زراعی در کشور ما اختلاف بین عملکرد واقعی کشاورزان و عملکرد قابل حصول (خلا عملکرد) است. بنابراین شناسایی عوامل محدود کننده عملکرد و خلا عملکرد بسیار حائز اهمیت است. به همین منظور مطالعه ای در پارس آباد مغان در ۶۰ مزرعه در دو سال زراعی متوالی ۹۵-۱۳۹۳ به صورت پیمایشی و به روش آنالیز مقایسه ای (CPA) انجام شد. در این پیمایش کلیه اطلاعات مربوط به مدیریت زراعی گندم و برخی اطلاعات گیاه زراعی در طول فصل رشد اندازه گیری و ثبت شدند. با استفاده از رگرسیون گام به گام رابطه بین عملکرد و کلیه متغیرها مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که بین عملکرد واقعی کشاورزان و عملکرد قابل حصول ۲۳۱۶/۴۲ کیلوگرم در هکتار خلا وجود دارد. مشخص شد تعداد عملیات تهیه زمین، تجربه کشاورز، تکرار مصرف قارچ کش، تاریخ کاشت، تقسیط کود اوره و تراکم سنبله قابل برداشت به ترتیب ۴/۶، ۱۳/۴، ۱۴/۳، ۱۸، ۲۰ و ۲۹/۷ درصد در ایجاد این خلا نقش دارند. بررسی داده ها نشان داد که بیشتر متغیرها تحت کنترل مدیریت زراعی قرار دارند. به نظر می رسد که با مدیریت صحیح مزارع و درنظر گرفتن عوامل خلا عملکرد گفته شده، می توان عملکرد دانه گندم در مزارع آبی را در حدود ۲۳۱۶/۴۲ کیلوگرم در هکتار نسبت به عملکرد فعلی کشاورزان، افزایش داد.

Keywords:

Yield gap , Attainable yield , Actual yield , Wheat , Agronomic management , خلا عملکرد , عملکرد قابل حصول , عملکرد واقعی , گندم , مدیریت زراعی