مهدیه خرازی - Department of Ornamental Plant Biotechnology, Iranian Academic Center for Education, Culture and Research, Branch of Mashhad, Iran
علی تهرانی فر - Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran
احمد شریفی - Department of Ornamental Plant Biotechnology, Iranian Academic Center for Education, Culture and Research, Branch of Mashhad, Iran
حسین نعمتی - Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran
عبدالرضا باقری - Faculty of Agriculture, Ferdowsi University of Mashhad, Iran

گیاه نسرین (آماریلیس) یکی از گیاهان پیازی ارزشمند است. سرعت تکثیر این گیاه در شرایط طبیعی پایین است. بنابراین کاربرد روش های نوین مانند کشت بافت راهکاری مناسب برای افزایش ضریب تکثیر این گیاه زینتی است. در این پژوهش به منظور بررسی اثر نوع ریزنمونه، نوع و غلظت تنظیم کننده رشد سیتوکنین بر میزان باززایی ریزنمونه های گیاه آماریلیس، آزمایشی به صورت فاکتوریل در قالب طرح کاملا تصادفی با چهار تکرار انجام شد. ریزنمونه ها شامل فلس جفتی همراه با صفحه پایگاهی، فلس تکی همراه با صفحه پایگاهی و فلس تکی بدون صفحه پایگاهی بودند. ریزنمونه ها در محیط کشت MS حاوی غلظت های مختلف بنزیل آدنین و یا تیدیازورون (صفر، ۵/۰، ۱ و ۲ میلی گرم در لیتر) همراه با ۱/۰ میلی گرم در لیتر NAA، ۳۰ گرم در لیتر ساکارز و هشت گرم در لیتر آگار کشت شدند. نتایج نشان داد ریزنمونه های فلس جفتی همراه با صفحه پایگاهی در مقایسه با سایر ریزنمونه ها، ریزنمونه های مناسب تری برای تکثیر گیاه آماریلیس در شرایط درون شیشه ای هستند و پیازچه های قطورتری را تولید می کنند. از سوی دیگر در ریزنمونه های فلس تکی هیچ گونه پیازچه ای باززایی نشد و به مرور زمان، ریزنمونه ها قهوه ای رنگ شدند. همچنین نوع تنظیم کننده رشد سیتوکنین تاثیر معنی داری بر قطر پیازچه های باززایی شده نداشت ولی در محیط کشت حاوی تنظیم کننده رشد BA، تعداد پیازچه بیشتری در مقایسه با محیط کشت حاوی تنظیم کننده رشد TDZ باززایی شدند. محیط کشت فاقد تنظیم کننده رشد، پیازچه های کمتر و قطورتری در مقایسه با سایر تیمارها ایجاد کرد. با در نظر گرفتن صفات قطر و تعداد پیازچه، کاربرد ریزنمونه های فلس جفتی و استفاده از محیط کشت MS حاوی ۵/۰ میلی گرم در لیتر تنظیم کننده رشد BA در ترکیب با ۱/۰ میلی گرم در لیتر تنظیم کننده رشد NAA برای تکثیر درون شیشه ای گیاه آماریلیس توصیه می شود.  

Amaryllis, Bulblet, Propagation, Cytokinin, Twin scale, آماریلیس, پیازچه, تکثیر, سیتوکنین, فلس جفتی