حسن بیات - Faculty of Agriculture, University of Birjand, Birjand, Iran
مرتضی علیرضایی نغندر - Higher Educational complex of Shirvan

هدف از این پژوهش بررسی تاثیر گلیسرول و سالیسیلیک اسید بر تحمل به تنش یخ زدگی گیاه اطلسی ایرانی بود. بدین منظور، آزمایشی به صورت فاکتوریل بر پایه طرح کاملا تصادفی با سه تکرار تحت شرایط کنترل شده انجام شد. فاکتور اول شامل دما (صفر و ۴- درجه سانتی گراد) و فاکتور دوم محلول پاشی با ترکیبات ضد تنش (۲۴ ساعت قبل از تیمار سرمایی) شامل شاهد (آب مقطر)، سالیسیلیک اسید (۷۵ و ۱۵۰ میلی گرم در لیتر)، گلیسرول (۰/۱، ۰/۲۵، ۰/۵ و ۱ درصد) و تیمارهای ترکیبی ۱۵۰ میلی گرم در لیتر سالیسیلیک اسید+ گلیسرول ۰/۲۵ درصد، ۱۵۰ میلی گرم در لیتر سالیسیلیک اسید+ گلیسرول ۰/۵ درصد، ۲۰۰ میلی گرم در لیتر سالیسیلیک اسید+ گلیسرول ۰/۲۵ درصد و محلول تجاری ضد سرما با غلظت چهار درصد بود. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که در شرایط تنش یخ زدگی، محلول پاشی گیاهان با سالیسیلیک اسید و گلیسرول باعث کاهش درصد تخریب ظاهری و نشت الکترولیت و افزایش میزان پرولین، کربوهیدرات کل، فنل کل و فعالیت آنتی اکسیدانی در مقایسه با گیاهان شاهد شد. درصد تخریب گیاهان تیمار شده با ۱۵۰ میلی گرم در لیتر سالیسیلیک اسید+ ۰/۵ درصد گلیسرول در دمای ۴- درجه سانتی گراد ۳۳/۳ درصد بود، درحالی که درصد تخریب گیاهان شاهد و تیمار شده با ترکیب تجاری ضد سرما به ترتیب ۵۷/۶۱ و ۲۲/۸۸ درصد بود. بیشترین میزان پرولین از تیمار ۱۵۰ میلی گرم در لیتر سالیسیلیک اسید+ ۰/۲۵ درصد گلیسرول و دمای ۴- درجه سانتی گراد حاصل شد. نتایج حاصل از این پژوهش نشان داد که استفاده از گلیسرول و سالیسیلیک اسید باعث کاهش خسارت های ناشی از یخ زدگی از طریق بهبود شاخص های فیزیولوژیکی در گیاه اطلسی شد.

Proline, Visual damage, Thermogradient freezer, Foliar spray, پرولین, تخریب ظاهری, فریزر ترموگرادیان, محلول پاشی برگی