محمد رضا نظری - Isfahan University of Technology
محمدمهدی مجیدی - Isfahan University of Technology
آقا فخر میرلوحی - Isfahan University of Technology
فاطمه حاجی هادی رئیسه - Isfahan University of Technology

گلرنگ یکی از قدیمی ترین گیاهان زراعی است که به طور عمده به عنوان یک گیاه دانه روغنی در مناطق خشک و نیمه خشک جهان کشت می­شود. این مطالعه با هدف ارزیابی دماهای پایه، بهینه و بیشینه ژنوتیپ­هایی از گونه­های مختلف جنس Carthamus و همچنین به منظور بررسی آثار تنش خشکی در محیط مادری بذر، بر شاخص­های جوانه زنی در قالب طرح کاملا تصادفی در سال ۱۳۹۳ انجام شد. بدین منظور ۱۳ ژنوتیپ از پنج گونه C. tinctorius، C. palaestinus، C. oxyacanthus، C. glaucus و C. lanatus که از محیط مادری با دو شرایط شاهد و تنش خشکی برداشت شده بودند، در قالب آزمایش فاکتوریل درون اتاقک رشد در ۹ دمای متفاوت شامل ۵، ۱۰، ۱۵، ۲۰، ۲۵، ۳۰، ۳۵، ۴۰ و ۴۵ درجه سانتی­گراد قرار داده شدند. نتایج نشان داد که آثار ژنوتیپ، گونه، دما، تنش در محیط مادری و برخی از اثرات متقابل آنها بر روی شاخص­های جوانه­زنی در سطح احتمال ۵% معنی­دار بود و سرعت جوانه­زنی در دماهای کمتر از ۱۰ درجه سانتی­گراد و بالاتر از ۳۰ درجه سانتی­گراد کاهش معنی­داری داشت. این آزمایش نشان داد با وجود تفاوت­های معنی­دار گونه­های مورد بررسی از لحاظ درصد و سرعت جوانه­زنی، تفاوت محسوسی بین دمای کاردینال آنها در شرایط تنش و شاهد وجود ندارد و بنابراین، در صورت استفاده از تلاقی بین گونه­ای در برنامه­های اصلاحی، احتمالا دماهای کاردینال موجب تاثیر منفی در نتاج انتخاب شده در راستای تحمل به تنش خشکی نخواهد شد.

Cardinal temperatures, Drought stress, Germination, Safflower, گلرنگ, تنش خشکی, دماهای پایه, بهینه و بیشینه, جوانه زنی