تاثیر ادغام بقایای گندم در خاک بر ویژگی های فیزیولوژیک و عملکرد کنسروی ذرت شیرین تحت شرایط تنش آبی

آزمایشی مزرعه ای و دوساله (۱۳۹۵-۱۳۹۴) در دانشکده کشاورزی دانشگاه شیراز به منظور ارزیابی اثر اختلاط بقایای گندم با خاک (صفر، ۲۵ و ۵۰ درصد وزنی) بر ویژگی های فیزیولوژیک و عملکرد کنسروی ذرت شیرین (Zea mays L. var. saccharata) در شرایط تنش آبی (تامین۵۰، ۷۰ و ۱۰۰ درصد نیاز آبی گیاه) به صورت اسپلیت پلات و در قالب طرح بلوک کامل تصادفی در چهار تکرار اجرا شد. سرعت فتوسنتز خالص در شرایط تامین ۵۰ درصد نیاز آبی گیاه (تنش شدید) نسبت به آبیاری نرمال (تامین ۱۰۰ درصد نیاز آبی) در مراحل رویشی، زایشی و رسیدگی ذرت به ترتیب ۲۵/۸، ۱۵/۸ و ۵/۵ درصد کاهش یافت. همچنین، اثر سوء تنش آبی بر عملکرد کنسروی در سطح ۵۰ درصد نیاز آبی گیاه بیشتر بود و کمترین عملکرد کنسروی (۱/۱ تن در هکتار) و شاخص برداشت کنسروی (۲۳/۵۵ درصد) در شرایط تنش آبی شدید و بدون بقایای گندم به دست آمد که نسبت به شرایط آبیاری نرمال و بدون بقایای گندم به ترتیب حدود ۷۱ و ۱۱ درصد کاهش نشان داد. در هر سطحی از تنش آبی، کاربرد بقایا منجر به افزایش عملکرد شد. لذا بیشترین تاثیر در شرایط تنش ملایم با کاربرد ۵۰ درصد بقایا در مقایسه با بدون بقایا با افزایش عملکرد کنسروی تا دو برابر به دست آمد. این افزایش در عملکرد کنسروی می تواند در نتیجه افزایش بیش از ۳۰ درصدی محتوای کلروفیل و ۴۳ درصدی سرعت فتوسنتز خالص و احتمالا به دلیل بهبود دسترسی ذرت شیرین به آب باشد. به طورکلی به نظر می رسد کاربرد بقایای گندم از طریق تاثیر بر حاصلخیزی خاک و دسترسی به آب، اثر تنش آبی را کاهش داده است. بنابراین در مناطقی که با کمبود آب مواجه هستند، منجر به افزایش کارایی استفاده از آب، کاهش خسارت تنش آبی و تولید عملکرد قابل قبول ذرت شیرین شده و می تواند به عنوان یک راهکار به زراعی مناسب باشد.

Keywords:

Chlorophyll content , Photosynthesis , Water stress , تنش رطوبتی , فتوسنتز , محتوای کلروفیل