صدیقه سادات خالقی - Isfahan University of Technology
مصطفی مبلی - Isfahan University of Technology
بهرام بانی نسب - ,Isfahan University of Technology
محمد مهدی مجیدی - ,Isfahan University of Technology

بادمجان محصولی است که از دیرباز در مناطق مختلف ایران کشت شده ولی تاکنون مطالعه چندانی روی تنوع صفات مورفولوژیک و عملکرد این محصول در ایران و استفاده از آن در برنامه های به نژادی صورت نگرفته است. به منظور بررسی تنوع ژنتیکی ارقام بادمجان جمع آوری شده، آزمایشی در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار در دانشگاه صنعتی اصفهان انجام شد و ۲۸ صفت مورفولوژیک کمی و کیفی اندازه گیری شد. بر اساس نتایج تجزیه واریانس اختلاف ارقام مورد مطالعه برای کلیه صفات به جز چگالی میوه و درصد ماده خشک برگ در سطح احتمال یک درصد معنی دار بود. عملکرد ارقام از ۲۴۱۰ تا ۴۰۲۳ گرم در بوته متغیر بود. مطالعه ضرایب همبستگی نشان داد که صفات گسترش گیاه، درصد ماده خشک برگ، تعداد گل های خامه کوتاه، تعداد میوه در بوته، عادت رشد گیاه و بریدگی های پهنک برگ همبستگی مثبت و معنی داری با عملکرد بوته داشتند. تجزیه خوشه ای ارقام را در چهار گروه قرار داد. تعداد و عملکرد میوه در بوته به عنوان مهم ترین فاکتورها در گروه سوم بالاتر از میانگین کل و میانگین دیگر گروه ها بود. نتایج تجزیه به عامل ها، پنج عامل را مشخص کرد که ۸۳/۱۱ درصد از تنوع کل را توجیه کردند. عامل اول که بیشترین میزان تغییرات را توجیه کرد تعداد میوه و عملکرد میوه در بوته را شامل می شد و به طورکلی عامل اجزای میوه نامیده شد. نتایج به دست آمده از این پژوهش نشان داد ارقام محلی بادمجان ایران از تنوع بالایی برخوردار هستند که می توان از ارقام دارای خصوصیات مطلوب (مانند عملکرد بالا و داشتن طعم شیرین میوه) در برنامه های به نژادی برای بهبود صفات استفاده کرد.

Clustering, Eggplant, Factor analysis, Morphological traits, بادمجان, تجزیه به عامل ها, تجزیه خوشه ای, صفات مورفولوژیک